بررسی عکس های یاسر خدیشی از واقعه تاریخی حمله آغا محمد خان به کرمان بر اساس مفهوم ابسنس (غیاب)

برای اینکه عکس های تاریخی جنبه سندیت پیدا کنند، لازمه آن ها حضور عکاسان در بطن رخداد تاریخی یا اجتماعی است؛ همان شانس حضور، اما اگر عکاس چنین شانسی را به دلایلی نداشته باشد، باز می تواند بر اساس متون تاریخی اقدام به ثبت عکس تاریخی کند. عکاس به جای ارجاع مستقیم عکس به رخداد از کارکرد بازنمایی در عکاسی استفاده می کند. بازنمایی در عکاسی از جنس مفهومی است که فراتر از تصویر پیش می رود. در این فرآیند، عکاس می تواند از مفهوم ابسنس (غیاب) به معنای نفی و سلب حضور عناصر، اشیاء و افراد بهره ببرد. عکاسی از ابسنس به عنوان مفهومی پست مدرنیستی بهره می برد تا به واسطه غیاب عناصر تاریخی محتوای متفاوت از واقعه را به نمایش بگذارد. با بررسی مجموعه عکس های یاسر خدیشی از واقعه حمله آغا محمد خان قاجار به کرمان که در پس آن شهر کرمان را به چشمخانه تاریخ تبدیل کرد، با توجه به مفهوم ابسنس می توانیم نتیجه بگیریم که عکاس در منش هنری وضعیت معاصر عکاسی نیازی به حضور در بطن رخداد تاریخی - اجتماعی را ندارد.او می تواند با استفاده از مفهوم ابسنس در عکس هایش علت های وقوع را به طرز عمیق تری به بیننده ارایه دهد. این مفهوم می تواند به صورت اختیاری، غیراختیاری و یا ناآگاهانه در عکس قرار بگیرد. مفهوم ابسنس روایت تاریخی در درون کادر عکس ها را نه بر اساس نمایش عناصر موجود حاضر و آماده توسط عکاس، که بر اساس عوامل و پدیده های خارج قاب توسط بیننده مورد خوانش و فهم قرار می دهد. همین موضوع باعث می گردد که فضای عکس ها شاعرانه و مخاطب بدون تحمیل حضور اشیاء و عناصر دلخواه عکاس درون کادر، بدون جهت گیری خاص، عکس ها را محلی برای اندیشه و تفکری عمیق یافته و شروع به خوانش تاویل گونه آن ها کند. در این حالت، عکاس می تواند خودش را به عنوان یک هنرمند از قید و بند آزاد نموده، تخیل و افکار پشت دوربین را به پرواز درآورده و بدون نگرانی از شکستن فرم های کلیشه ای و تکراری، محتوای جدیدی را تولید کند.

Keywords:

عکاسی تاریخی , ابسنس (غیاب) , آغامحمدخان قاجار , لطفعلی خان زند , مشتاقعلی شاه , کرمان , یاسر خدیشی