پتانسیل یابی کیفی منابع آب زیرزمینی استان قم با رویکرد تامین مصارف شرب در آینده

استان قم ، به عنوان یکی از استانهای مرکزی ایران در منطقه ای خشک و نیمه خشک قرار گرفته که پیش بینی می شود جمعیت آن تا سال ۱۴۵۰ از مرز دو میلیون نفر عبور نماید. با توجه به قرارگیری دشت های استان قم در مجاورت دریا چه نمک و هم چنین وجود سازندهای گچی و نمکی در استان، کیفیت پایین منابع آب زیرزمینی و به ویژه شوری یکی از مشکلات مهم بهره برداری از آنها در قم بوده است . در این پژوهش ، سعی بر این بوده تا با استفاده از جدیدترین نتایج نمونه برداری کیفی انجامشده در گستره استان قم ، کیفیت منابع آب زیرزمینی با هدف پتانسیل یابی تامین آب شرب استان مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج این تحقیق نشان داد که متوسط شوری در دشت های استان قم طی سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۷ حدود ۱۴۰۰ دسی زیمنس بر متر افزایش یافته است و از حدود۷۰۰۰ به بیش از ۸۴۰۰ دسی زیمنس بر متر رسیده است و جبهه شوری از سمت دریاچه نمک به دشت های مرکزی استان نفوذ کرده است . با اینکه متوسط غلظت نیترات در کل استان قم زیر ۲۵ میلی گرم بر لیتر بوده، میانگین غلظت نیترات در محدوده شهری قم بیش از ۷۵ میلی گرم بر لیتر محاسبه گردید. از منظر آلاینده های سمی مانند آرسنیک و بور نیز تنها در نواحی صنعتی استان آلودگی قابل مشاهده است . با توجه به نتایج به دست آمده، بالادست دشت علی آباد-ساوه بهترین ناحیه برای تامین آب شرب برای استان قم ، تعیین و اقدامات حفاظت کمی و کیفی برای حفظ شرایط موجود منابع زیرمینی آن پیشنهاد گردید .

Keywords:

قم , آب زیرزمینی , کیفیت , پهنه بندی , GIS