ارزیابی سطوح حس مکان در بناهای تاریخی و تاثیر آن در ماندگاری آثار تاریخی- فرهنگی

حس مکان برآیند پیوند معنایی انسان و مکان، در پایداری و ماندگاری آثار تاریخی-  فرهنگی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. استمرار حضور، مشارکت و فعالیت در بناها و آثار تاریخی-فرهنگی، برآمده از این حس است. امروزه جایگاه حس مکان و سطوح مختلف آن در بناهای تاریخی به قدر کافی مورد توجه قرار نگرفته است. تضعیف حس مکان مسئله ای است که بناهای تاریخی با آن مواجه هستند و موجب کمرنگ شدن تعامل میان مخاطب و مکان و عدم رضایتمندی از مکان در مقایسه با گذشته می شود که در پایداری و استمرار  بناهای تاریخی تاثیر معکوس دارد. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سوال اصلی که کدام یک از سطوح حس مکان در تیمچه های تاریخی از نظرگاه کسبه دارای بالاترین اهمیت است؟ و با هدف تبیین رابطه بین سطوح مختلف حس مکان و رتبه بندی آن در تیمچه های تاریخی بازار تبریز انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و براساس ماهیت کمی است. نتایج حاصل از آزمون همبستگی اسپیرمن بیانگر این است که از نظر کسبه مستقر در تیمچه های مختلف، بیشترین میزان همبستگی متعلق به فداکاری برای مکان با ضریب همبستگی ۹۵۰/۰ است. با توجه به یافته های حاصل از رتبه بندی سطوح حس مکان براساس آزمون فریدمن، میانگین شاخص حضوردرمکان ۲۶/۴ برآورد شد و همچنین میانگین دل بستگی به مکان ۹۷/۳، تعلق به مکان ۰۷/۴ و فداکاری برای مکان نیز ۶۷/۴ ارزیابی شد؛ در واقع از بین شاخص های حس مکان، شاخص فداکاری برای مکان دارای بیشترین میزان است و در مرتبه بعد شاخص حضورپذیری مکانی، اهمیت بالاتری دارد که به منظور حفظ و تداوم آن ها در بناهای تاریخی در راستای ماندگاری آثار تاریخی- فرهنگی باید موردتوجه قرارگیرد.

Keywords:

سطوح حس مکان , بناهای تاریخی , ماندگاری , آثار تاریخی- فرهنگی