اثر پیش تیمار بذر و سطوح آبیاری بر عملکرد و بهره وری آب کاهو فرانسوی

پژوهش حاضر به صورت آزمایش گلدانی به منظور بررسی اثر سطوح متفاوت آبیاری (تامین ۱۰۰ و ۷۰ درصد نیاز آبی گیاه) و پیش تیمار بذر با محلول اسید سالیسیلیک (صفر، ۵/۰ و یک میلی مولار) بر عملکرد و بهره وری آب کاهو فرانسوی در گلخانه مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ۳ تکرار از آذر تا اسفند ماه ۱۳۹۸ انجام گرفت. نیاز آبی تیمار شاهد به روش وزنی تعیین گردید. بر اساس یافته های پژوهش، میانگین وزن تر گیاه، میانگین قطر تاج، میانگین قطر طوقه، میانگین محتوی نسبی آب برگ و میانگین بهره وری آب در گیاهان آبیاری شده به میزان ۷۰ درصد نیاز آبی نسبت به تیمار شاهد به ترتیب ۴۶، ۱۹، ۲۴، ۸ و ۳۵ درصد کاهش معنی دار یافت. پیش تیمار بذرها با محلول یک و ۵/۰ میلی مولار اسید سالیسیلیک موجب افزایش معنی دار میانگین وزن تر گیاه (به ترتیب ۱۱۵ و ۵۳ درصد)، میانگین قطر تاج (۲۳ و ۱۰ درصد به ترتیب)، میانگین قطر ساقه (۱۰ و ۶ درصد به ترتیب)، میانگین شاخص کلروفیل برگ (به ترتیب ۶۰ و ۳۰ درصد)، میانگین محتوی نسبی آب برگ (به ترتیب ۵۹ و ۴۱ درصد) و میانگین بهره وری آب (به ترتیب ۲۳ و ۱۱ درصد) نسبت به تیمار شاهد (آب مقطر) شد. بر اساس نتایج برهمکنش متقابل تیمارهای آزمایش، بیش ترین و کم ترین میانگین بهره وری آب در تیمارهای ۱۰۰ درصد نیاز آبی-پیش تیمار یک میلی مولار (۹/۸ کیلوگرم بر مترمکعب) و ۷۰ درصد نیاز آبی- پیش تیمار با آب مقطر (۳/۲ کیلوگرم بر مترمکعب) بود. پیشنهاد می شود در مناطقی مانند زنجان که به دلیل محدودیت منابع آب، انجام کم آبیاری لازم است، با انجام پیش تیمار بذرها، اثرات منفی ناشی از تنش خشکی کاهش یابد.

Keywords:

اسید سالیسیلیک , بهره وری آب , پیش تیمار بذر , سطوح آبیاری , کاهو