بررسی چگونگی نمادین بودن نقش گاو در دوره هخامنشی

بر طبق اسطوره گاو نخستین، کشته شدن گاو و ریختن خون بر زمین سبب رویش نباتات می شود همانگونه که تابش نور خورشید باعث رشد گیاهان می شود. اساس تغذیه بشر نیز به رویش گیاهان وابسته است، چرا که انسان از گیاه و دام برای تغذیه استفاده می کند و دام ها نیز از گیاهان تغذیه می کنند. در نتیجه تابش آفتاب برای انسان امری حیاتی است. از سوی دیگر خورشید و میترا متعادل کننده روز و شب هستند. گردش خورشید باعث ایجاد فصول می شود و زمان داشت، کاشت و برداشت و همچنین زمان زایش دام ها را نیز مشخص می کند. از اینرو اهمیت گردش صحیح فصول در زندگانی بشر اهمیت بسیاری دارد. بشر همواره در ترس نسبت به قوای طبیعی به سر می برد چرا که خود را در برابر آنها کوچک می بیند و هیچ دخل و تصرفی هم در نتایج آن نمی تواند داشته باشد. در نتیجه دست به دامان خدایان می شود. برای هر پدیده ای خدایی تعریف می کند و برای خوشنودی آن خدا حیوان یا گیاه خاصی را قربانی می کند. با این تصور که در اثر عمل قربانی ازلی است که هستی ایجاد شده است. پس قربانی بر اساس اصل تکرار آیین ازلی و به منظور نیرو دادن به خورشید و اطمینان از گردش به موقع روز و سال و ماه انجام می شده است. مفاهیم ثانویه ای که از مقایسه این نتایج با داده های روانشناسی استحصال می گردد این است که خورشید نماد بارز «خود درونی» درجنگ قهرمانی بر ماه و ستارگان پیروز شده است. ایرانیان باستان و همچنین اعقاب آنها هندو -اروپاییان درست همانند بابلیان و مردمان بین النهرین توجه ویژه ای به روابط میان صور فلکی و اجرام آسمانی داشته اند. توجیه این روابط نقشه راه تعالی را برای آنها مشخص می نموده است. آسمان و هر چه در آن دیده می شود از جمله باد و باران و ابر، خورشید و ماه، سبعه ثابته( سیارات منظومه ی شمسی) و سبعه متحرکه(هفت مجمع الکواکب در صورت های فلکی از جمله خوشه ی پروین در صورت فلکی گاو نر) همگی نمودگار کهن الگوهای موجود در ناخودآگاه هستند و روابط بین آنها که در اسطوره توضیح داده شده است نحوه متعالی نمودن آنها را نمادین می سازد.

Keywords:

گاونر , هخامنشی , صنایع دستی , نماد