حکیم شاه محمدبن حاجی قزوینی (قرن ۱۰ هجری قمری) و اثر او در مورد حفظ الصحه در ایام همه گیری ها

بیماری های همه گیر و مسری از دیرباز در جوامع بشری رایج بوده که همواره مشکلاتی را ایجاد کرده اند. ایرانیان باستان با امراض مسری آشنایی داشته و با تدابیر پیشگیرانه مانع از شیوع این بیماری ها بوده اند. رویکرد پیشگیرانه پس از اسلام در طب ایرانی مورد تاکید حکمای مسلمان ایرانی بوده است و رساله های فراوانی در این باب نگاشته اند. نصیحت نامه سلیمانی اثر حکیم شاه محمدبن حاجی قزوینی (قرن ۱۰ هجری قمری) از آثار کوتاه و ارزشمندی است که برای نگهداشت سلامتی در ایام همه گیری ها نوشته شده است. پژوهش حاضر یک مطالعه مروری با روش کتابخانه ای است که به معرفی کتاب نصیحت نامه سلیمانی و مولف آن حکیم شاه محمد قزوینی و بیان تدابیر پیشگیرانه ذکرشده در اثر می پردازد. حکیم شاه محمدبن حاجی قزوینی از دانشمندان ایرانی سنی مذهب بود که در دوران صفویه در ایران می زیسته است و سپس به دعوت سلطان بایزید دوم عثمانی به استانبول مهاجرت می کند. در قرن ۱۵ میلادی (قرن ۹ هجری قمری) امپراتوری عثمانی با اپیدمی طاعون و سایر عفونت ها روبه رو بود که مولف، اثر ارزشمند خود با عنوان نصیحت نامه سلیمانی در باب حفظ الصحه در ایام همه گیری ها را برای سلیمان قانونی سلطان عثمانی (۹۲۶ تا ۹۷۴ هجری قمری) در سال ۹۲۹ هجری قمری به زبان فارسی نگاشته است. مولف تدابیر پیشگیرانه در ایام همه گیری ها را براساس اصول سته ضروریه در مکتب طب ایرانی بیان می کند. امروزه با پیدایش همه گیری کرونا و نقش رعایت شیوه نامه های بهداشتی، اهمیت حوزه بهداشت و پیشگیری بیش از پیش بر همگان مشخص شده و این در حالی است که حکمای طب ایرانی از کهن ترین دوران از دانش و آگاهی خوبی در حوزه بهداشت و سلامت عمومی برخوردار بوده و پیشگیری را مقدم بر درمان دانسته و تدابیر حفظ سلامتی را مورد توجه قرار می داده اند

Keywords:

Epidemics , COVID-۱۹ , Persian Medicine , History of Medicine , همه گیری ها , کووید-۱۹ , طب ایرانی , تاریخ پزشکی