تحلیل محتوای میزان توجه به مولفه های آموزش زیست محیطی در کتب علوم تجربی دوره ابتدایی

پژوهش حاضر به تحلیل محتوای میزان توجه به مولفه های آموزش زیست محیطی و تربیت شهروند بوم شناختی در کتب علوم تجربی دوره ابتدائی است. برای رسیدن به این هدف روش تحلیل محتوا به کار گرفته شده است و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های توصیفی و آماری فراوانی و درصدگیری و برای ارائه داده ها از جداول فراوانی بهره گرفته شده است. در راستای رسیدن به اهداف مورد مطالعه، سه سوال کلیدی در زمینه مولفه های شاخص تربیت زیست محیطی درحیطه های سه گانه دانش، نگرش و رفتار مطرح شد و برای رسیدن به پاسخ مناسب به این سوالات، مطالعه کتب علوم تجربی شش پایه، برش متن و فیش برداری و اندازه گیری تعداد واژه های متناسب با هر مولفه انجام شده است. یافته های پژوهش نشان داد که در کتب علوم تجربی دوره ابتدایی در مجموع ۱۲۱ مورد به ابعاد تربیت زیست محیطی توجه شده است که میزان فراوانی توجه آن به مولفه-های سواد و معرفت زیست محیطی (حیطه شناختی) ۶۰) مورد) برابر %۴۹/۶۰، نگرش و باور زیست محیطی (حیطه نگرش) ۲۷) مورد) برابر %۲۲/۳۱ و رفتار زیست محیطی (حیطه رفتار) ۳۴) مورد) برابر %۲۸ است. در مولفه های معرفت و دانش زیست محیطی بیشترین میزان توجه به دانش و سواد محیط زیستی ۵۲) مورد معادل (%۸۶/۶ و کمترین میزان توجه به نحوه ارتباط انسان با طبیعت ۳) مورد معادل (% ۵ اختصاص داده شده است. میزان توجه به مولفه های باور و نگرش، بیشتر به شاخص های ارزش گذاری نسبت به محیط زیست و احساس مسئولیت در برابر طبیعت و عناصر آن اشاره شده ( % ۹۶) در پایه چهارم اختصاص داده شده است. در حالیکه کمترین میزان توجه به مولفه کرامت انسانی و مخلوقات انسانی ( %۴) تعلق دارد و به مولفه احساس تعلق بوم شناختی هیچ توجهی نشده است. بیشترین میزان توجه به مولفه ها و شاخص های رفتاری تربیت شهروند بوم شناختی از مجموع ۳۴ مورد توجه به ۵ مولفه رفتار زیست محیطی (مشارکت زیست محیطی، عضویت در انجمنهای زیست محیطی، رفتارهای محیط زیستی شخصی، خدماترسانی محیط زیستی و تسهیم دانش بوم شناختی)، ۲۴ مورد (%۷۰/۶)، به رفتارهای محیط زیستی شخصی، ۴ مورد (% ۱۱/۸) به مشارکت زیست محیطی، ۴ مورد (%۱۱/۸) به تسهیم دانش بوم شناختی و ۲ مورد (% ۵/۸) به خدمات رسانی محیط زیستی اختصاص داده شده است. در مجموع میزان توجه به این مولفه ها به مولفه عضویت در انجمنهای زیست محیطی هیچ توجه و اشاره ای نشده است.

Keywords:

کتب علوم تجربی , دوره ابتدائی , تربیت بوم شناختی , مولفه ها