بررسی و تحلیل زبان شناختی شعر نیما یوشیج با تاکید بر نظریه مکتب فرمالیسم

علی اسفندیاری با نام هنری نیما یوشیج با مجموعه تاثیرگذار " افسانه " در فضای راکد شعر ایران در سالهای ابتدایی قرن چهاردهم شمسی انقلابی به پا کرد و آگاهانه تمام بنیادها و ساختارهای شعر کهن فارسی را به چالش کشید. شعر نو عنوانی بود که خود نیما بر هنر خویش نهاده بود. تمام جریانهای اصلی شعر معاصر فارسی مدیون این انقلاب و تحولی هستند که نیما مبدع آن بود.بسیاری از شاعران و منتقدان معاصر اشعار نیما را نمادین میدانند و او را همپایه شاعران سمبولیست بنام جهان میدانند. نیما تنها شاعری ست که به هر چهار مسئولیت رسالت هنر شعر که شامل » مسئولیت زمانی « ، » مسئولیت مکانی « ، » مسئولیت اجتماعی « و » مسئولیت ادبی « می باشد، وقوف کامل داشته و نه فقط در یک منظومه و یک شعر ، بلکه حتی در یک سطر ساده هم مجموع این چهار مسئولیت را با هم تلفیق کرده است.در این پژوهش که با روش توصیفی – تحلیلی انجام گرفته است ، تلاش شده تا با رویکردی زبان شناسانه از منظر فرمالیسم زبان شعر شاعری چون نیما یوشیج مورد نقد عینی و معیاری قرار گیرد.از آنجا که هنجارگریزی به عنوان رویکردی تازه به ادبیات و شعر از مهمترین مسائل قابل توجه در شعر نو است ، یافته های پژوهش نشان می دهد اشعار نیما طی سالهای (۱۳۱۶) تا (۱۳۳۷) تحولی اساسی و جدی در راستای حرکت شعر از مسیر قاعده افزایی شعر سنتی به سمت هنجارگریزی شعر نو داشته و وجود عنصر مسلط و انواع هنجارگریزی واژگانی ، نحوی ، آوایی ، نوشتاری ، معنایی ، گویشی ، سبکی ، زمانی در شعر نیما نشان می دهد که اشعار او از جهت آرا فرمالیست های روسی دارای ساختار سنجی می باشد.

Keywords:

شعر نو , نیما یوشیج , فرمالیسم , هنجارگریزی , عنصر مسلط