تحلیل عوامل موثر بر تقاضای مشتق شده ی گندم و پیش بینی آن با تاکید بر ترجیحات مصرف کننده

با توجه به افزایش روزافزون تقاضای گندم به عنوان نهاده تولید در کشورهای درحال توسعه و ضروری بودن این محصول در سبد خانوار، الگوسازی صحیح تابع تقاضای گندم و تعیین عوامل موثر برای برنامه ریزی و همچنین پیش بینی برای تامین به موقع با هزینه­های کم اقتصادی و اجتماعی، دارای اهمیت زیادی است. در این مطالعه با استفاده از مفهوم روند ضمنی و ایجاد یک مدل- فضا حالت، با به کارگیری الگوریتم کالمن فیلتر، تقاضای گندم با تاکید بر ترجیحات مصرف کننده به عنوان نهاده تولید (تقاضای مشتق شده) برای دوره زمانی ۱۳۹۵-۱۳۶۱ برآورد شد. نتایج حاکی از غیر هموار و غیرخطی بودن روند ضمنی (ترجیحات مصرف کننده) است. کشش­های قیمتی و درآمدی تقاضای مشتق شده گندم کمتر از یک به ترتیب ۰۲۷۰/۰- و ۲۱۴۸/۰ برآورد گردید؛ بنابراین ازیک طرف گندم به عنوان یک محصول ضروری با درجه ضروریت بالا شناسایی شد و از طرف دیگر بنظر می رسد سیاست­های قیمتی و درآمدی برای کاهش مصرف، کارایی لازم را ندارند؛ بنابراین با توجه به ترجیحات مصرف کننده و ضروری بودن این محصول در سبد خانوار، سیاست  مصرف درست، پیشنهاد می­شود. افزایش راندمان در صنایع تبدیلی از جمله راهکارهای مصرف درست و کاهش تقاضای روزافزون این محصول است. نتایج حاصل از پیش بینی (در سال ۱۴۰۱ مقدار پیش بینی شده ۴۸/۲۴ میلیون تن) با لحاظ ترجیحات مصرف­کننده در الگو روند افزایش تقاضای گندم را نشان می­دهد. ازاین رو مدیران و برنامه­ریزان لازم است با اتخاذ تصمیماتی ازیک طرف تقاضا را کاهش داده و از طرف دیگر گندم موردنیاز برای صنایع تبدیلی را تامین کنند.

Keywords:

Derived Demand , Wheat demand forecast , Consumer preferences , Kalman Filter algorithm , State-Space