بررسی سطح توسعه یافتگی شهرستان های استان زنجان از لحاظ شاخص های دامپروری

بخش کشاورزی در بیشتر کشورهای دنیا و به ویژه ایران نقش مهمی در توسعه ملی ایفا می کند. امور دام به عنوان یکی از زیربخش های مهم کشاورزی عهده دار تامین پروتئین کشور در کنار ایجاد اشتغال و صنایع وابسته است. برنامه ریزی هدفمند توسعه این بخش به شناخت علمی و صحیح از وضعیت موجود مناطق برنامه ریزی نیاز دارد. از این رو، هدف تحقیق توصیفی- ارزشیابانه حاضر بررسی وضعیت شهرستان های استان زنجان از لحاظ شاخص های دامپروری و رتبه بندی این شهرستان هاست. از تلفیق داده های ثانویه (اسناد انتشاریافته به صورت چاپی یا در فضای وب سازمان ها و نهادها) و نیز اولیه (تکمیل چک لیست از برخی سازمان ها) برای ۴۸ شاخص مرتبط با وضعیت دامپروری برای سال ۱۳۸۹ استفاده شد که از مطالعات قبلی و مصاحبه با صاحب نظران ترویج و توسعه روستایی و نیز علوم دامی استخراج شد. داده ها پس از پردازش در Excel و بدون مقیاس کردن از روش تقسیم بر میانگین، با استفاده از روش مک گراناهان وزن دهی شدند و در ادامه با استفاده از نرم افزار GIS و با تلفیق لایه های جغرافیایی با مقادیر توصیفی شاخص ها برای رتبه بندی شهرستان ها اقدام شد. نتایج نشان داد از لحاظ شاخص ترکیبی کل توسعه دامپروری، شهرستان های زنجان، ابهر، خرمدره، ایجرود، طارم، ماهنشان و خدابنده در مکان های اول تا هفتم قرار دارند. همچنین، در هفت زیرشاخص مدیریت پرورشی و تولیدی بهره برداران، مدیریت بیمه محصولات دامی، صنایع وابسته (صنایع تبدیلی، صنایع لبنی و کشتارگاه)، خدمات بخش خصوصی، خدمات بخش دولتی، زیرساختی- منابع انسانی و نیز آموزشی و ترویجی شهرستان های استان رتبه بندی شدند. براساس نتایج مطالعه، پیشنهادهایی در پایان مقاله برای بهبود مدیریت و سیاستگذاری بخش دامپروری در استان ارائه می شود.

Keywords:

استان زنجان , برنامه ریزی , توسعه کشاورزی , شاخص های دامپروری , GIS