مطالعه تطبیقی استعاره مفهومی عشق در غزلیات سعدی و حافظ (در برنامه درسی کشورهای فارسی زبان)

استعاره مفهومی، درک امور انتزاعی بر پایه امور ع ینی و مفهومی یا تصویر مفاهیم ذهنی است. هدف اصلی این جستار، بررسی ابعاد معنی شناختی عشق و میزان اهمیت به آن در کتاب های درسی ادبیات فارسی ایران و افغانستان با تاکید بر غزلیات سعدی و حافظ از دوره ابتدایی تا پایان متوسطه در سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۹ است. روش انتخابی، از نوع توصیفی- تحلیلی است و ا طلاعات مورد نیاز به شیوه اسنادی- کتابخانه ای و فیش نویسی گردآوری شده است. یافته ها نشان داد که در ایران، مجموعا در دوازده پایه تحصیلی، چهار شعر غنایی استفاده شده و استعاره مفهومی عشق، از مجموع یازده بیت، در هفت بیت بارمعنایی منفی دارد. در کتاب های درسی افغانستان نیز فقط از دو شعر سعدی در پایه های یازدهم و دوازدهم و یک شعر حافظ در پایه دوازدهم استفاده شده است و از مجموع هجده بیت انتخاب، عشق در یازده بیت بار معنایی منفی دارد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد، در هر دو کشور از استعاره عشق تقریبا به طور یکسان و اغلب با بار معنایی منفی استفاده شده است که به دلیل اهمیت این نوع ادبی در «بازیابی خویشتن» در مخاطبان رده های سنی مختلف، نیاز به بازنگری و انتخاب اشعاری با بارمعنایی مثبت از عشق و گنجاندن بیشتر آن در کتاب های درسی ضروری است.

Keywords:

استراره موهیمی , عش , افتان تان , ایران , کت درسی