نقد روانکاوانه مرگ طلبی در مقالات شمس

نقد روان شناختی یکی از انواع نقدهای ادبی بر مبنای نظامهای رفتاری علوم انسانی است که روح اثر را مورد بررسی قرارمیدهد و به اثر و حالات روحی پدیدآورنده آن و همچنین به کیفیت خلق اثر ادبی- هنری و تاثیراتی که بر محیط اطرافخود دارد، نگرشی علمی و روان کاوانه دارد. در این پژوهش با روش کتابخانه ای و رویکرد توصیفی- تحلیلی تلاش بربهره گیری از نظریات رایج روانشناسانه عصر نوین درباره استقبال از مرگ است. مرگ، مقوله ای موهوم و پر رازی استکه تعریف آن به دیدگاه های فرد، محیط اطراف او و نوع تربیتش در دوره کودکی بستگی دارد. سوال پژوهش این استکه شمس الدین محمد تبریزی از نظر روان شناسی چه دیدگاهی به عالم مرگ دارد؟ با بررسی اثر هنری وی (مقالاتشمس) به این نتیجه میتوان رسید که وی مرگ را انتقال از عالم پر رنج به تفرجگاه بی رنج می شمارد و هویت اصلی مرگرا زیر سوال میبرد. این نگاه او به مرگ همانند «مکانیسمی دفاعی» در رویارویی با مفاهیم ناگزیر زندگی است. مکانیسمی که لابلای اعمال روزمره و وجوه اجتماعی هر فردی قابل نقد و بررسی است و در نهایت منجر به ترسیم شفاف ترین تصویرشخصیتی از یک مولف در حیطه «من و فرامن» او می شود.

Keywords:

شمس تبریزی , مرگ طلبی , روان کاوی , مقالات شمس , مکانیسم دفاعی