بررسی تطبیقی کهن الگوی قهرمان و سایه در داستان های عامیانهفارسی و کردی(با تکیه بر داستان های ماه پیشونی و فاطمه و کفش بلورین)

افسانه ها و داستان های عامه برخاسته از لایه های ژرف ناخود آگاه جمعی بشرند وبستری مناسب را برای ظهور انگاره های کهن الگویی فراهم می سازند. افسانه ها وداستان های عامیانه ایرانی هم مانند افسانه های سایر اقوام دارای دو لایه رو ساخت وژرف ساخت اند؛ از این روی قابلیت آن را دارند تا از دیدگاه های گوناگون، از جمله نقدکهن الگویی بررسی شوند. این نوشتار می کوشد تا با رویکرد تطبیقی دو داستان عامیانهفارسی و کردی ماه پیشونی و فاطمه و کفش بلورین را به شیوه توصیفی - تحلیلیبکاود و از منظر نقد کهن الگویی (قهرمان و سایه) بررسی کند. یافته ها نشان می دهند کهخیر و شر یکی از بن مایه های برجسته در دو داستان هستند. این بنمایه، بستری رابرای ظهور انگاره های کهن الگویی در بافت روایی افسانه ها فراهم می سازد. کهنالگوهای نمود یافته در این افسانه ها عبارتند از: قهرمان، سایه، پیر خرد، نوزایی، آنیما،نقاب و ... در تقابل نیروهای خیر و شر، کهن الگوی قهرمان ظهور می یابد تا چالش هایضد قهرمان را برطرف سازد. از آنجا که همواره نیروهای خیر در افسانه های کردیپیروزند، قهرمان در رویارویی با چالش هایش یاریگران و راهنمایانی دارد. در این افسانه هاشخصیت های ضدقهرمان در کهن الگوی سایه نمود می یابند. قهرمان هم با یاریانگارههای کهن الگوی پیرخرد و یا با کمک کهن الگوی نقاب این دشواری ها را از سر میگذراند

Keywords:

نقد کهن الگویی , کهن الگوی قهرمان , قصه های عامیانه , ماه پیشونی وفاطمه و کفش بلورین.