ارزیابی تناسب توزیع مکانی پارک های شهری از منظر حوزه نفوذ با استفاده از سنجش از دور و GIS (مطالعه موردی :منطقه هفت شهر شیراز(

معیار پراکنش پارک ها به لحاظ دامنه نفوذ و برخورداری مناطق اطراف آنها از مزایای آنها، از اهمیت ویژه ای در برنامه ریزی و مدیریت شهری برخورداراست. هدف اصلی این پژوهش تعیین و ارزیابی حوزه نفوذ هر یک از انواع پارک های شهری منطقه هفت شهرداری شیراز با استفاده از قابلیت GIS (سامانه اطلاعات جغرافیایی) است. نقشه پارک های شهری بر اساس بهنگام سازی نقشه کاربری اراضی مستخرج از طرح تفصیلی منطقه هفت به وسیله تصویر ماهوارهای و بازدیدهای میدانی به روش تلفیقی تولید شد. سپس نقشه انواع پارک های شهری منطقه بر حسب مساحت شان در ۵ دسته پارک های همسایگی، محله ای، ناحیه ای، منطقه ای و فراشهری تهیه و شعاع نفوذ هر کدام از پارک ها با مبنا قرار دادن تحقیقات داخلی در محیط GIS با اعمال بافر تولید شد. بر اساس نتایج، سرانه متوسط پارک های درون شهری تجهیز شده در منطقه، معادل ۳ مترمربع محاسبه شده اند. همه محلات منطقه تحت پوشش حداقل یک و یا چند نوع از انواع پارک های قرار دارند. نتایج پژوهش نشان داد از نظر تحت پوشش حوزه نفوذ پارک های همسایگی، ۷ محله تحت پوشش این بوستان ها قرار ندارند. از نظر سطح پوشش حوزه نفوذ پارک های محله ای نیز، ۷ محله تحت پوشش این بوستان ها قرار ندارند. از نظر سطح پوشش حوزه نفوذ پارک های ناحیه ای ، ۹ محله تحت پوشش این بوستان نیستند. از منظر پارک های منطقه ای، تمام محلات در حوزه نفوذ این پارک های قرار می گیرد. پارک های همسایگی و محله ای حدود ۴۰ درصد کل پارک ها منطقه مورد نظر را شامل می شوند که از نظر نسبت مساحت تا حدی قابل قبول است، اما از نظر پراکنش با وضعیت ایده آل فاصله داشته و نیاز به توسعه و مکان گزینی بهتر دارند. محلات و سطح منطقه از نظر نفوذ پارک کوچک (همسایگی، محله ای) به نسبت پارک های بزرگ وضعیت بهتری دارند. از نظر کارکردهای اجتماعی و روانی پارک ها، هر چند وجود پارک های بزرگ برای جلب جمعیت عظیم محلی و گردشگران لازم است، اما نباید تاثیر به سزای پارک های کوچک محله ای را علاوه بر کارکردهای اکولوژیکی در سرگرمی خانواده ها و در نهایت افزایش نشاط اجتماعی نادیده گرفت.

Keywords:

پارک های شهری , تحلیل فضایی و کالبدی , منطقه هفت شهرداری شیراز , پایگاه داده های مکانی