اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر نشخوار فکری نوجوانان خودآسیب رسان بدون قصد خودکشی

زمینه و هدف: خودآسیب­رسانی به قصد غیرخودکشی  رفتاری است آگاهانه که فرد خودش به بافت­های بدنش آسیب می­زند و می­تواند تبعات فراوانی داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری (CBT) بر نشخوار فکری نوجوانان خودآسیب رسان بدون قصد خودکشی بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل دانش آموزان ۱۶ تا ۱۸ ساله (پسر و دختر) دبیرستان های شهرستان ساری بود. از این جامعه، ۱۰۰ نفر به شیوه ی نمونه در دسترس انتخاب و از بین آنها ۲۸ نفر که بالاترین نمرات را در پرسشنامه ی خودجرحی بدون خودکشی (NNSI) کسب کرده بودند، با رعایت معیارهای ورود، گزینش و به صورت تصادفی ساده در یک گروه آزمایشی و یک گروه کنترل(هر گروه شامل ۱۴ نفر)  گمارش شدند. گروه آزمایش، درمان شناختی- رفتاری را به روش گروهی طی ۱۲ جلسه ۹۰ دقیقه ای، و گروه گواه نیز تا اجرای آزمون مرحله پس آزمون هیچ گونه مداخله ای دریافت نکردند. ابزار به کار رفته در این پژوهش شامل پرسشنامه ی خودجرحی بدون خودکشی( کلونسکی و گلن ،۲۰۱۱) و پرسشنامه نشخوارفکری نولن هوکسما(۱۹۹۱) بود. داده­های به دست آمده در دو مرحله پیش آزمون، پس آزمون با استفاده از نرم افزار SPSS-۲۲ به وسیله تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که درمان شناختی- رفتاری منجر به کاهش نشخوار فکری شده است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش شواهدی را ارایه می کند که درمان شناختی- رفتاری برای کاهش نشخوار فکری در نوجوانان خود آسیب رسان بدون قصد خودکشی روش مناسبی است و می تواند منجر به ارتقاء سلامت روانی آنان شود.

Keywords:

cognitive-behavioral therapy , rumination , self-harm , درمان شناختی- رفتاری , نشخوار فکری , خود آسیب رسانی