مورخ معماری و شیوه های تنانی دانستن

عمل معماری بر معرفت هایی مبتنی است و مورخ معماری برای تفسیر بهتر عمل لازم است درباره معرفت های مبنای آن عمل معرفت تاریخی داشته باشد. با مراجعه به تقسیم بندی معرفتی که هری کالینز، جامعه شناس علم، عرضه کرده است، می توان به «معرفت ضمنی» در معماری قایل شد و آن را یکی از معرفت های مبنای عمل معماری شمرد. «معرفت تنانی» یکی از گونه های آن است. در مطالعه تاریخ معرفت تنانی معماری، مهم ترین معضل روش شناختی به دست آوردن شواهدی از این معرفت است؛ زیرا معرفت تنانی به قالب کلمات درنیامده است و شواهد آن آشکار نیست. شواهد آنگاه به چشم مورخ می آید که خود، بنابر پیش فهم هایش، پرسشی مربوط به آن داشته باشد. بنابراین، می توان احتمال داد که اگر مورخ معماری از طریق عمل معماری معرفتی تنانی کسب کرده باشد، این معرفت در کشف و تفسیر شواهد معرفت تنانی معماری گذشته اثر بگذارد. آنگاه این پرسش پیش می آید که این تاثیر چگونه است. در مقاله حاضر اندیشه «شبکه باور» مبنای پاسخ به این پرسش است. باورهای تازه مورخ معماری درباره معرفت تنانی معماری یا از طریق فراخوان «خاطره تنانی» به دست می آید، یا از طریق تکرار تجربیات تنانی گذشته و «بازآزمودن» آنها، یا فرضیه ای استقرایی است که «توقع تنانی» مورخ را به امور گذشته نسبت می دهد. هریک از اینها که به شبکه باور مورخ معماری درمی آید، یا مورد تایید باورهای تنانی پیشین مورخ معماری است، یا رد می شود، یا به همراه رشته ای از باورهای پیشین به «ناباور» تبدیل می شود. اگر باور نو در شبکه باور او پذیرفته شد و به آن انسجامی تازه بخشید، آن باور در فهم مورخ معماری از موضوع تحقیق او مداخله می کند.

Keywords:

نظریه معماری , معرفت معماری , معرفت ضمنی , معرفت تنانی , شبکه باور