شواهد نویافته از حضور جمعیتهای انسانی دوران پلیئستوسن در ایوانکی، سمنان

در بررسی های باستان شناختی که در زمستان سال ۱۴۰۰ ه ش در بخش غربی از استان سمنان در حوزه شهر ایوانکی از شهرستان گرمسار انجام شد، برای نخستین بار چشم اندازهای وسیعی از دوران پارینه سنگی کشف شدند. این پهنه تاکنون از نبود بررسی های روش مند با محوریت دوران پارینه سنگی رنج می برد. از جمله اهداف این بررسی مشخص کردن وضعیت بخش مرکزی از گذرگاه شمالی فلات مرکزی ایران در دوران پلیئستوسن و بررسی درجه پیوستگی و حضور چشم اندازهای پارینه سنگی در این گذرگاه و در نتیجه، تقویت یا تضعیف فرضیه گذرگاه شمالی در فلات ایران (Shoaee et al. ۲۰۲۱; Vahdati Nasab et al. ۲۰۱۳) بود. همچنین، هدف بر این بود که در صورت یافت شدن چشم اندازهای احتمالی و پس از تحلیل یافته ها، الگوهای بهره گیری از زمین، الگوهای پراکنش محوطه های پارینه سنگی احتمالی و چند و چون سازمان فناوری بررسی شود و همچنین، مقایسه سنن ابزارسازی میان یافته های ایوانکی با مجموعه دست ساخته های سنگی بخش های گوناگون از گذرگاه شمال فلات مرکزی ایران انجام گردد. این نوشتار خلاصه ای از نتایج ابتدایی و مقدماتی حاصل از بررسی روش مند میدانی در پهنه اشاره شده است. تاکنون چندین محوطه پارینه سنگی روباز و چند غار و پناهگاه صخره ای در گذرگاه احتمالی در شمال دشت کویر مرکزی ایران شناسایی شده اند که از غرب به شرق شامل غار قلعه کرد در آوج قزوین (سلیمانی و علی بیگی، ۱۳۹۳؛ وحدتی نسب و همکاران، ۱۴۰۰)، تپه خالصه در خرم دره زنجان (Alibeigi and Khosravi ۲۰۰۹)، چشم انداز سپیددشت در بوئین زهرا (Vahdati Nasab et al. ۲۰۰۹)، محوطه نرگه در تاکستان قزوین (بیگلری، ۱۳۸۲ب)، مجموعه محوطه های روباز زاویه در پرندک استان مرکزی (Heydari-Guran et al. ۲۰۱۴)، مجموعه غار و پناهگاه صخره ای سرهه در ساوجبلاغ البرز (Hariryan et al. ۲۰۲۱)، چشم انداز مسیله (Malek Shahmirzadi ۱۹۹۴)، محوطه روباز سفیدآب کاشان (بیگلری، ۱۳۸۲الف)، چشم اندازهای روباز شورقاضی و سردره در جنوب غربی ایوانکی (ناطقی و همکاران، ۱۳۹۹)،