ساختار اجرایی طرح پزشک خانواده با هدف دستیابی به ابعاد کیفیت خدمات در حوزه ی مراقبت های اولیه سالمت: مرور سیستماتیک

زمینه و هدف: در سالهای اخیر، اصالحات نظام سالمت ایران در قالب طرح پزشک خانواده در حال انجام است. از اینرو اصالح و ارتقای ساختارهای الزم جهت این امر متناسب با اهداف، بیش از گذشته احساس میشود. در مطالعه ی حاضر تالش گردید تا به کلیه ساختارهای اجرایی الزم جهت دستیابی به خدمات با کیفیت در حوزهی پزشکی خانواده که حاصل تجربیات سایر کشورهاست، پرداخته شود. از این رو مقاالت حاوی این تجربیات در کشورهای مختلف دنیا که در طی بیست سال اخیر منتشر شده است، جمع بندی گردید. روش بررسی: این مقاله یک مطالعهی مروری نظاممند میباشد. فهرست کاملی از مولفه های اجرایی مورداستفاده در کشورها، از ۱۵ پایگاه دادهای الکترونیکی از جمله Direct Science ،Springer ،ISI ،Pubmed با کلیدواژه های) پزشک خانواده، کیفیت خدمات( جستجو گردید و ارزیابی کیفی مقاالت با استفاده از چک لیست CASP انجام شد. یافته ها: طی بررسی ۶۵ مورد مقالهی گزینش شده، مولفه های اجرایی مورد استفاده در کشورهای مختلف، استخراج و طبقه بندی گردید. ارتباطات آنها با ابعاد کیفیت بر اساس نتایج مطالعات انجام شد. نتایج نشان داد که جهت دستیابی به کیفیت خدمات در حوزه پزشکی خانواده میبایست هشت ساختار مهم اجرایی را مدنظر قرار داد. این ساختارها عبارتند از: ساختارهای سازمانی و مدیریتی که شامل: درگاهداری نظام سالمت، مکانیسم های حمایتی از درگاه داری و نظام ارجاع و همچنین بستر ارتباطی نظام مند، خدمات سالمت الکترونیک و فرایندهای ارایه خدمت میباشد؛ ساختار بیمه ای، ساختار نظارتی و کنترل اعم از مکانیسمهای کنترل مالی، کنترل رقابتی و کنترل کمی؛ ساختار پرداخت؛ ساختار توسعه کمی و کیفی ارایه دهندگان خدمات؛ ساختار کیفیت که شامل: تعریف و ارزیابی کیفیت و مکانیسم های پاسخگویی و همچنین مکانیسم های تشویقی در قبال کیفیت خدمات؛ ساختار حمایتی از جمله حمایت های بیمه ای، حمایت طبقه بندی شده از گروه های خاص؛ و نهایتا ساختار فرهنگی در دو حوزهی فرهنگسازی نظام ارجاع و تقویت جایگاه پزشکان خانواده. نتیجه گیری: در شرایط فعلی، با توجه به ضرورت پیادهسازی نظام پزشک خانواده در کشور، استفاده از تجربیات سایر کشورها در جهت دستیابی به خدمات باکیفیت در این حوزه، برای اصالح و پیاده سازی ساختارهای الزم بسیار کمک کننده خواهد بود.

Keywords:

پزشک خانواده , مراقبتهای اولیه سالمت , کیفیت خدمات