تحلیل و بررسی دیدگاه آیت الله مصباح یزدی ره درباره خودگرایی اخلاقی

یکی ازملاکهای تقسیم بندی مکاتب اخلاقی با نگاه اخلاق هنجاری ،تقسیم آنها به خودگرایی ،دیگرگرایی و همه گرایی است .خودگرایی اخلاقی به این معنا است که تنها کاری ازلحاظ اخلاقی خوب است که دارای منفعت شخصی باشد.علامه مصباح ره میان خودگرایی و خداگرایی یعنی نیت تقرب به خدا جمع نمودهاند.ایشان قائلند از آنجا که انسان خارج از حیطه حب ذات کاری انجام نمی دهد.نظر ایشان توامان بودن خودگرایی و خداگرایی است که منتهی به کمال حقیقی می شود.بررسی معارف اسلامی در باب نیت عمل ،این دیدگاه را با سوالاتی مواجه می کند.ازجمله این که چگونه افعالی که با انگیزه خودگرایی انجام می شوندحتی با هدف کسب مقام معنوی ونعمت های بهشتی ویا فرار از عذاب دوزخ،با مبانی دینی قابل جمع اند؟این مقاله به روش توصیفی تحلیلی به پرسش طرح شده پاسخ خواهد داد ومیزان انطباق دیدگاه طرح شده را از جهت فلسفی و نقلی مورد بررسی قرار می دهد.تفاوت این پژوهش با مباحث مطرح شده دراین زمینه ،بررسی تلفیقی وعدم اکتفا به روش عقلی وفلسفی است .نتیجه پژوهش این که بازگشت همه افعال به حب ذات صحیح نیست .فعل اخلاقی فعلی است که ازگرایش خداپرستی وفطرت خداجویی سرچشمه گیرد.در نیت افعال اخلاقی آنچه اولا و بالذات بایدمورد توجه واقع شود، تنها رضای خداوند است .

Keywords:

خودگرایی اخلاقی , خداگرایی اخلاقی , حب ذات , گرایش خداپرستی , نیت , آیت الله مصباح یزدی