مطالعه ژئوشیمیایی و طبقه بندی ژنتیکی نفت های مخزن فهلیان با استفاده از طیف سنجی مادون قرمز در میادین دارخوین و یادآوران

برای انجام تطابق های ژئوشیمیایی گام اول شناسایی ساختار مولکولی و ترکیبی نفت است. یکی از روش های تطابق استفاده از طیف سنجی مادون قرمز برای تشخیص و مقایسه ساختار نمونه های نفت است. روش طیف سنجی مادون قرمز، روشی کاربردی با تفسیر آسان، کم هزینه و نتایج قابل اعتماد برای تعیین ساختار ترکیبات آلی است. همچنین با توجه به رشد چشمگیر تمایل به توسعه روش های تجزیه ای سریع، دقیق و قابل اعتماد برای کاربردهای صنعتی و همینطور کشف منابع جدید هیدروکربوری در حوضه رسوبی دشت آبادان مانند میادین نفتی دارخوین و یادآوران در چند سال اخیر، بیانگر ضرورت انجام مطالعات جامع تر در این حوضه رسوبی است. بر این اساس ۱۵ نمونه نفت خام از مخزن فهلیان در مهمترین میادین نفتی این حوضه یعنی دارخوین (۹ نمونه) و یادآوران (۶ نمونه) واقع در جنوب غربی ایران انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. با تقسیم بندی نمونه ها از طریق ارزیابی نفت خام، اهداف مورد نظر در این مطالعه تحقق یافت. با استفاده از طیف سنجی مادون قرمز گروه های عاملی موجود در نمونه ها تعیین و سپس میزان گروه های عاملی موجود در نمونه های مختلف با یکدیگر مقایسه گردید. نتایج حاصله از طیف سنج مادون قرمز وبررسی نمونه های نفت میادین نفتی مورد مطالعه نشان داد که این نفت ها مربوط به سه خانواده مستقل هستند. اولین خانواده نفتی شامل نمونه های DN۶,DN۹,YAD۲,YAD۴,YAD۶، دومین خانواده نفتی شامل نمونه های DN۱,DN۲,DN۳,DN۴,DN۵,DN۸ و YAD۱, YAD۳ ,YAD۵ و سومین خانواده شامل نمونه DN۷ می باشند. به کار گیری روش های HCA و PCA نیز تائیدی بر گروه بندی نمونه ها بر اساس نمودار شاخص آروماتیک در مقابل مجموع شاخص های کربونیل و سولفوکسید بود. در این پژوهش نشان داده شد که طیف سنج مادون قرمز یک گزینه تجزیه ای سریع، قابل اعتماد و غیر مخرب ومکمل روش کروماتوگرافی و آنالیز بایومارکر ها، جهت انجام اهداف مختلف علمی و صنعتی در صنعت نفت از جمله سنجش کیفیت، کمیت و ارزیابی ژئوشیمیایی نفت می باشد.

Keywords:

نفت خام , طیف سنجی مادون قرمز , مطالعه ژئوشیمیایی , تطابق نفت - نفت , مخزن فهلیان