مولفه ی عشق د ر سیمای د و زن؛ شیرین د ر «خسرو و شیرین» نظامی و کنیزک د ر «شاه و کنیزک» از «مثنوی» مولوی

بی ترد ید منظومه ی خسرو و شیرین نظامی و مثنوی مولانا، از شاهکارهای اد ب فارسی به حساب می آیند . پژوهند گان با بررسی لایه های ژرف ساخت این آثار، پرد ه از بسیاری راز و رمز شخصیت ها و عناصر این د استان ها گشود ه اند . این پژوهش قصد د ارد با نگاهی د گرگونه و متفاوت، مولفه ی عشق را د ر سیمای د و زن؛ شیرین د ر خسرو و شیرین نظامی و کنیزک د ر د استان شاه و کنیزک مولوی را بد ون د ر نظر گرفتن تجربه ی زیسته شاعرشان، مورد تحلیل و واکاوی قرارد هد . به قول مولانا «از ظن خود مان یارش شویم» و وجوه افتراق و اشتراک مقوله عشق د ر این د و بانو را بررسی کنیم. د ر این راستا، یافته های مقاله که به روش مطالعات تحلیلی مقایسه ای و به شیوه ی اسناد کتاب خانه ای بود ه است، حکایت از آن د ارد که مولانا د ر آفرینش د استان شاه وکنیزک، اسکند رنامه نظامی را مطالعه کرد ه است؛ زیرا نظیر د استان شاه و کنیزک د ر اسکند رنامه موجود است. به همین سبب کشف وجوه مشابهت و مفارقت د ر این د و اثر برای پژوهند گان، جالب توجه خواهد بود . مطالعات بیانگر آن است که وجوه اشتراک د ر این د و بانو عبارتند از: عشق اروتیک، حضور مرشد و حضور یک رقیب عشقی. وجوه افتراق عبارت است از: تفاوت د ر کانون عشق و د ر ابراز عشق. نتیجه آنکه جهان عاشقانه کنیزک با د نیای عشقی شیرین تفاوت از زمین تا آسمان د ارد . عشق مقد س و یکرنگ شیرین به عشق الوان و «عشق های از پی رنگی» کنیزک مبد ل می شود و رنگ آبی صد اقت عشق شیرین، د ر سیمای عشق کنیزک به سیاهی و کبود ی می گراید و جان کلام آنکه د نیای مطلوب د ر عشق این د و زن، از ثری تا ثریا با یکد یگر غریبه اند .

Keywords:

نظامی , خسرو و شیرین , مولوی , مثنوی , کنیزک , عشق