اثربخشی هیپنوتراپی شناختی بر عملکردهای اجرایی زنان مبتلا به چاقی: یک مطالعه کارآزمایی بالینی

زمینه و هدف: یافته های مطالعات پیشین، درک چگونگی اثر عملکردهای اجرایی بر رفتار خوردن را افزایش داده است. با توجه به شواهد قابل توجه در زمینه اختلال کارکردهای اجرایی افراد چاق و اثر دو سویه شناخت و چاقی، گنجاندن مولفه های آموزشی در مداخلات افراد چاق به منظور تقویت عملکردهای اجرایی بسیار حائز اهمیت است. این مطالعه به منظور تعیین اثربخشی هیپنوتراپی شناختی بر عملکردهای اجرایی زنان مبتلا به چاقی انجام شد. روش بررسی: در این کارآزمایی بالینی ۳۰ زن چاق به صورت تصادفی در دو گروه ۱۵ نفری مداخله و کنترل قرار گرفتند. میانگین سنی گروه مداخله و کنترل به ترتیب ۴۰.۸۰±۶.۰۲ و ۳۸.۴۷±۷.۵۰ سال، شاخص توده بدنی به ترتیب ۳۳.۴۵±۳.۵۰ و ۳۳.۱۲±۳.۴۷ کیلوگرم بر مترمربع و نمره هیپنوتیزم پذیری به ترتیب ۳۹.۶۷±۵.۹۸ و ۳۷.۴۰±۷.۰۹ تعیین شدند. گروه مداخله در ۱۲ جلسه ۲ ساعته هیپنوتراپی شناختی شرکت کردند. ابزار گردآوری داده ها شامل مقیاس استعداد هیپنوتیزم پذیری استنفورد (۱۹۶۲)، چک لیست تجارب زندگی، علائق و ارزش ها (۱۹۹۸) و پرسشنامه توانایی های شناختی (۱۳۹۲) بود. یافته ها: در گروه مداخله، هیپنوتراپی شناختی اثر معنی داری در بهبود عملکردهای اجرایی (P≤۰.۰۱, F=۷.۰۲)، کنترل مهاری و توجه انتخابی (P≤۰.۰۵, F=۲.۸۳)، تصمیم گیری (P≤۰.۰۵, F=۴.۱۳)، برنامه ریزی (P≤۰.۰۵, F=۳.۳۲) و توجه پایدار (P≤۰.۰۵, F=۲.۸۳) داشت. نتیجه گیری: با توجه به ارتباط بین توانایی های شناختی، رفتارهای خوردن و چاقی و نیز اثر مثبت هیپنوتراپی شناختی در بهبود عملکردهای اجرایی، می توان از آن در ارتقا عملکردهای شناختی افراد مبتلا به چاقی بهره گرفت.

Keywords:

Cognitive Behavioral Therapy , Hypnosis , Executive Functions , Obesity , هیپنوتراپی شناختی , هیپنوتیزم , کارکرد اجرایی , چاقی