بررسی تزیینات در هنرهای ایرانی و نمود آن در معماری مساجد ایرانی- اسلامی

انسان از آداب و رسوم، فرهنگ و باورهای مذهبی اثر می پذیرد و این اثرات بصورت ناخودآگاه در وی تجلی می یابد. این اثرپذیریفرهنگی انسان، در قالب آثار هنری و ادبی، خود را به خوبی نشان می دهد. از آنجا که هنر با باورهای عرفانی و دینی گره خورده وتحت تاثیر آن قرار می گیرد، انسان سعی میکند تا این اصول با سنت و رسوم ملی تطابق داشته باشد. این نقطه اتصال تا آنجا پیشخواهد رفت که، هنر و فرهنگ دینی بر یکدیگر اثر متقابل می گذارند. هنر باستان ایرانی و هنر اسلامی از آن جهت که در دو اقلیمخداباور ظهور یافته اند، دارای وجوه مشترک فراوانی هستند. هنر اسلامی را مکمل هنر ایرانی می دانیم بدین معنا که دین، عرفان وفلسفه با یکدیگر پیوند یافته و مفاهیم متعالی هنری و توحیدی را در قالب هنر ملی بیان می کند. با نگاهی به آیین زرتشت(ع) پیامبرایرانیان باستان، درمی یابیم که عناصر طبیعت همواره در نگاه و نوع جهان بینی ایرانیان نقش برجسته ای داشته و از همین روست کههنر ایرانی، در مقابل نمادهای اسلامی هیچ گونه مقاومتی از خود نشان نداده است. از سوی دیگر، هنر اسلامی به تصویر کشیدنعناصر انسانی و حیوانی، بصورت واقع گرا را، به جهت جلوگیری از رشد فرهنگ بت سازی و بت پرستی، منع کرده است. حال آن کهدر هنر باستانی ایران امری مرسوم بوده است. البته این نگاه به هنر اسلامی در دوران مختلف تاریخی دستخوش تغییراتی شده است.در این پژوهش به بررسی وجوه مشترک هنر ایرانی و ایرانی- اسلامی پرداخته شده و نقوش و تزیینات برآمده از این تلفیق هنریفاخر مورد بررسی قرار گرفته است.

Keywords:

تزیینات , معماری , نقوش , ایران باستان , ایران اسلامی.