تاثیر شوراب پلایای میقان اراک بر کیفیت آب زیرزمینی به روش آمار چند متغیره

پلایای میقان در حوضه آبریز اراک مهمترین قطب استخراج سولفات سدیم در ایران است. پلایا از دو بخش جزیره در مرکز و دریاچه در حاشیه تشکیل شده است. استخراج سولفات سدیم در جزیره با تشکیل حوضچه های مصنوعی همراه است. پساب شرکت سولفات سدیم و فاضلاب تصفیه شده مهمترین منابع آب سطحی پلایای میقان هستند. تاثیر نوسانات شوراب بر کیفیت آب چاه های کشاورزی حاشیه پلایا از اهداف مقاله است. استفاده از آمار تک و چند متغیره نظیر آزمون مقایسه میانگین ها، تحلیل عاملی، خوشه ای و متمایزکننده جهت مقایسه شوراب پلایا با منابع آب زیرزمینی استفاده شد. در ۲۲ نمونه مقدار متغیرهای کیفی هدایت الکتریکی، قلیائیت، جامد کل محلول، pH، کلسیم، منیزیم، پتاسیم، سدیم، کلر، سولفات و بی کربنات تعیین گردید. اختلاف در جامدات کل محلول، pH، سولفات و کلر، سه گروه آب نظیر شوراب حوضچه، شوراب دریاچه و آب زیرزمینی به روش آمار چند متغیره مشخص نمود. تحلیل چند متغیره نشان داد متغیرهای کیفی از چند منشاء هستند. شوری آب پلایای میقان و آب زیرزمینی مربوط به آنیون ها و کاتیون هایی بوده که منشاء آن ها طبقات گچی و نمکی بخش شمالی، قلیائیت و بی کربنات ناشی از انحلال سنگ های آهکی طبقات جنوبی حوضه آبریز میقان است. ترکیبات اخیر حاصل آب های زیرزمینی و ورود فاضلاب تصفیه شده شهری اراک به پلایا هستند. ارزیابی نمودار نسبت های سدیم به کلر و نمودار گیبس حاکی از نفوذ آب شور پلایای میقان بر آب زیرزمینی چاه های کشاورزی دشت خصوصا در حاشیه پلایا است.

Keywords:

کیفیت آب زیرزمینی , متغیرهای هیدروژئوشیمیایی , نفوذ شوراب , تحلیل آماری , پلایای میقان اراک