خطاهای شایع در بخش نتایج یک مقاله

سخن سردبیر   Editorial   مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان   دوره دهم، شماره چهارم ، زمستان ۱۳ ۹۰، ۲۴۴-۲۴۳     خطاهای شایع در بخش نتایج یک مقاله   Common Mistakes in Results Section of an Article           محسن رضائیان [۱]   M. Rezaeian     بخش نتایج یک مقاله فرصتی فراهم می آورد که نویسنده یا نویسندگان مقاله، تمامی یافته های مطالعه خود را از یافته های ساده تا یافته های پیچیده، با خوانندگان مقاله در میان بگذارند. در این بخش، نویسندگان سعی می نمایند با بهره گیری از ابزارهای بصری مناسب نظیر جدول، تصویر و یا نقشه، همراه با توضیحات ضروری که در متن می آید، به شکلی قابل فهم، اهداف مطالعه خود را پوشش دهند ] ۱ [ .   با این وجود، تمامی نویسندگان در نگارش این بخش حیاتی از مقاله خود، از تبحر و مهارت لازم برخوردار نبوده و ممکن است نتوانند نتایج مطالعه را به شکل قابل قبولی به رشته تحریر در آورند. شواهد موجود نشان می دهند که معمولا در نگارش این بخش خطاهایی توسط نویسندگان رخ می دهد ] ۲ [ . هدف از نگارش این سخن سردبیری، پرداختن به خطاهای متداول در نگارش بخش نتایج مقاله به شرح زیر می باشد:   ۱- عدم توضیح کامل نتایج: یکی از خطاهای متداولی که در بخش نتایج یک مقاله رخ می دهد، آن است که نویسندگان مقاله به تمامی نتایج مطالعه خود اشاره نکرده و یا بخشی از این نتایج را به طور ناقص و غیر قابل فهم ارائه نمایند. برای مثال، آن ها ممکن است نتایج مربوط به یکی از اهداف مطالعه خود را از قلم بیاندازند و یا از ابزارهای بصری نامناسبی استفاده کنند و یا این که دقت لازم در طراحی ابزار بصری مناسب را نداشته باشند. همچنین جداولی که جمع تعداد و درصد آن ها با یکدیگر همخوانی نداشته و معمولا از مقدار واقعی کمتر هستند، یکی از خطاهای متداول در بخش نتایج مقالات می باشد.   ۲- توضیح زائد یافته ها: یکی دیگر از خطاهای شایع در نگارش بخش نتایج مقاله، توضیح زائد و یا بیشتر از حد یافته ها می باشد. معمولا در ارتکاب این خطا، نویسندگان سعی می کنند برای توضیح نتایج خود از بیش از یک ابزار بصری بهره ببرند. برای مثال، آن ها ممکن است هم از جدول و هم از نمودار برای توضیح یک موضوع استفاده کنند. نمونه دیگری از این خطای متداول، وقتی رخ می دهد که نویسندگان می کوشند تا تمام نتایج نمایش داده شده در یک جدول و یا نمودار را عینا در متن مقاله تکرار نمایند. از همین رو، اجتناب از توضیح زائد یافته ها باید در سرلوحه کار نویسندگان قرار گیرد.   ۳- تفسیر یافته ها: یکی دیگر از خطاهای متداول آن است که نویسندگان در بخش نتایج خود، علاوه بر ارائه نتایج، به تفسیر آن ها نیز مبادرت نمایند. تفسیر یافته ها مربوط به بخش های بعدی مقاله یعنی بحث و نتیجه گیری می باشد. بنابراین، هر گونه اقدام در جهت تفسیر یافته ها باید به بخش مربوط به خود منتقل گردد.   ۴- تاکید بر روی بحث های تکنیکی به جای ارائه نتایج: گاهی اوقات ممکن است که نویسندگان به جای ارائه نتایج خود بیشتر بر روی بحث های تکنیکی مربوط به آزمون های آماری مورد استفاده در مقاله خود تاکید نمایند. از آن جایی که بخش نتایج به چنین بحث هایی اختصاص ندارد، توصیه می شود که نویسندگان، روش های آماری مورد استفاده خود را در بخش مواد و روش های مقاله توضیح داده و خوانندگان را به منابع اختصاصی تر ارجاع دهند.   ۵- ارائه یافته های نوین در بخش بحث: یکی دیگر از خطاهای رایج در ارائه نتایج یافته های یک مقاله علمی آن است که نویسندگان، تمامی یافته های خود را در بخش نتایج ارائه نکرده و قسمتی از آن را به بخش بحث موکول می نمایند. در ارتکاب این خطا، نویسندگان ضمن آن که یافته های گزارش شده مطالعه خود را به بحث می گذارند، در قسمت هایی از بحث به ارائه یافته های جدیدی از مطالعه خود اشاره می کنند که قبلا در بخش نتایج به آن ها اشاره ننموده بودند. از آن جایی که این عمل موجبات سردرگمی خوانندگان یک مقاله را فراهم می آورد، توصیه می شود که نویسندگان به شدت از چنین رویکردی اجتناب نمایند.   ۶- عدم همخوانی بین نتایج ارائه شده در بخش های مختلف مقاله: عدم همخوانی بین نتایج ارائه شده در متن مقاله با نتایج ارائه شده در خلاصه مقاله و یا عدم همخوانی بین نتایج ارائه شده در ابزارهای بصری با متن مقاله، یکی دیگر از انواع خطاهای شایعی می باشد که در ارائه یافته های یک مقاله رخ می دهد. به منظور پیشگیری از این خطای متداول، نویسندگان باید با دقت هر چه تمامتر اعداد و ارقام ارائه شده در بخش های مختلف مقاله خود را مورد بررسی قرار داده و از همخوانی نتایج در بخش های مختلف مقاله اطمینان کافی حاصل نمایند.       References   [۱] Rezaeian M. Step by step article writing for health scientists. Arak: Nevisandeh Publications. ۲۰۱۰ pp: ۷۷-۸۹. [Farsi]   [۲] Johnson C. Submitting manuscripts to biomedical journals: common errors and helpful solution. J Manipulative Physiological Therapeutics ۲۰۰۹ ۳۲(۱): ۱-۱۲.   ۱- استاد گروه آموزشی پزشکی اجتماعی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان   ۷تلفن: [phone]، دورنگار: ۵۲۲۵۲۰۹-۰۳۹۱، پست الکترونیکی: moeygmr۲@yahoo.co.uk