بررسی شیمی کانی، همبرزایی و سن سنجی سنگ های دیابازی گنبدهای نمکی سازند هرمز، جنوب ایران (استان هرمزگان)

سنگ­های دیابازی سازند هرمز، دستخوش انواع فرآیندهای ثانویه دگرسانی و دگرگونی رخساره­ی شیست سبز تا اوایل رخساره­ی آمفیبولیت شده­اند. این سنگ­ها، در نتیجه فرآیند دگرنهادی نفوذی و دگرسانی گرمابی، دگرسان و به دلیل سیال­های آبدار غنی از CO۲ و برهم­کنش سنگ-سیال، دگرگون شده­اند. کانی­های فلدسپات، پیروکسن، الیوین، آپاتیت، روتیل، مگنتیت و پیریت، جزء کانی­های ماگمایی اولیه­ی این سنگ­ها و سایر کانی­های موجود در این سنگ­ها، فراورده تبدیل کانی­های اولیه در اثر دگرسانی و دگرگونی گرمایی هستند. فلدسپات­ها به لابرادوریت، آلبیت و ارتوکلاز تفکیک می­شوند. لابرادوریت و آلبیت در دمای کمتر از ۷۰۰ درجه­ی سانتی­گراد و فشار کمتر از ۶ کیلوبار متبلور شده­اند که شرایط دمای باز تبلور آنهاست. ارتوکلاز در ۷۰۰ درجه­ی سانتی­گراد، ۶ کیلوبار و بیش از ۱۰۰۰ درجه­ی سانتی­گراد، بیش از ۷ کیلوبار متبلور شده­اند و جزء کانی­های ماگمایی است. کلینوپیروکسن­ها به اوژیت و دیوپسید تفکیک می­شوند که در دمای ۱۱۰۰ تا ۱۳۰۰ درجه سانتی­گراد متبلور شده­ و جزء کانی­های ماگمایی هستند. پیروکسن ها نیمه قلیایی تا قلیایی هستند و در محیط بازالت­های تولئیتی درون­صفحه­ای یا بازالت­های کف­اقیانوسی تشکیل شده­اند. پلاژیوکلاز فلدسپات­ها و کلینوپیروکسن­ها شرایط اکسیدان را نشان می­دهند. با توجه به زیرکن­های تجزیه شده­ی دیابازهای گنبد نمکی بند معلم (Ma ۴/۶ ± ۴/۵۳۹) و گنبد نمکی چمپه (Ma ۱/۶ ± ۵/۵۴۳)، سن تبلور و تشکیل این سنگ­ها، کامبرین پیشین است. بیشتر این زیرکن­ها، خاستگاه ماگمایی دارند. سن این دیابازها نشان می­دهد که نفوذ آنها همزمان و/یا پس از شروع کافت شدگی پیشین زیستی نو تا کامبرین پیشین بخش شمالی صفحه­ی عربستان و رسوب­گذاری سازند هرمز در حوضه­ی خلیج فارس بوده است.

Keywords:

salt dome , Hormuz Formation , diabase , mineral chemistry , paragenesis , geochronology. لطفا در مقاله ارسالی به نکات زیر توجه فرمائید. , گنبد نمکی , سازند هرمز , دیاباز , شیمی کانی , همبرزایی , سن سنجی.