شبیه سازی رواناب حوضه های آبخیز مناطق خشک در مقیاس ماهانه با استفاده از مدل SWAT (مطالعه موردی: حوضه آبخیز لار)
Publish place: Journal of Watershed Management Research، Vol: 14، Issue: 27
Publish Year: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 135
This Paper With 11 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JWMR-14-27_012
تاریخ نمایه سازی: 22 مرداد 1402
Abstract:
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: بشر در طول حیات خود شاهد حوادث مختلف هیدرولوژیکی مانند کمبود آب، خشکسالی، سیل، وقوع بهمن و ... بوده است که دامنه خطر این حوادث تابع رفتار متغیرهای هیدرولوژیکی و خصوصیات حوضه های آبخیز می باشد. فقدان آمار و اطلاعات یا کافی نبودن آمار درست و مناسب سبب شده است تا بررسی و شناخت رفتار متغیرهای هیدرولوژیکی و خصوصیات حوضه های آبخیز با دقت قابل قبولی صورت نگیرد. بر همین اساس، مدل های هیدرولوژیکی ابزار مناسبی برای ارزیابی وضعیت کنونی منابع آبی و پیش بینی شرایط آتی با آگاهی و درک از اندرکنش ها و تعاملات حاکم در سطح حوضه های آبخیز میباشند.
مواد و روش ها: در این پژوهش، با استفاده از مدل SWAT اقدام به انجام شبیه سازی بارش- رواناب حوضه آبخیز لار شد که برای این منظور از دادههای روزانه بارش، دما و دبی طی دوره آماری مشترک (۲۰۱۷-۱۹۸۸) استفاده شد. شبیهسازی اولیه مدل هیدرولوژیکی در افزونه SWAT انجام و از نرم افزار SWAT-CUP و روش SUFI-۲ به عنوان یک الگوریتم بهینه برای تحلیل حساسیت، واسنجی و اعتبارسنجی مدل استفاده گردید.
یافته ها: بر پایه مدل SWAT منطقه مورد مطالعه به ۳۷ زیرحوضه و ۳۰۸ واحد پاسخ هیدرلوژیکی تقسیم گردید. علاوه بر این، با تحلیل حساسیت ۲۴ پارامتر موثر بر شبیه سازی رواناب ماهانه خروجی حوضه آبخیز لار مشخص شد که تعداد ۷ پارامتر براساس مقادیر دو شاخص t-state وp-value، به عنوان پارامترهایی با بیشترین اثرگذاری انتخاب و از این ۷ پارامتر، سه پارامتر شماره منحنی برای شرایط رطوبتی متوسط، فاکتور بازگشت جریان پایه به آبراهه اصلی و متوسط آب قابل استفاده به عنوان حساسترین پارامترها در شبیه سازی رواناب شناسایی گردیدند. سپس مدت ۱۸ سال از دوره آماری (۱۹۸۸-۲۰۰۵) جهت واسنجی و ۱۲ سال (۲۰۰۶-۲۰۱۷) برای اعتبارسنجی انتخاب شد. همچنین کارآیی و راندمان مدل با استفاده از ضرایب NS، R۲، p-factor و r-factor مورد ارزیابی قرار گرفت. مقادیر این ضرایب طی دوره واسنجی به ترتیب ۰/۸۰، ۰/۸۲، ۰/۸۰ و ۰/۳۳ و طی دوره اعتبارسنجی ۰/۹۰، ۰/۹۰، ۰/۳۹ و ۰/۴۳ برآورد گردید. علاوه براین، انطباق زمانی نقاط اوج و فرود هیدروگراف های شبیه سازی شده و اندازهگیری شده دبی نیز دقت بالای مدل در شبیه سازی را تایید کرد.
نتیجه گیری: نتایج کسب شده نشان می دهد که با وجود جریان فصلی و بدون جریان پایه و همچنین فراوانی روزهای با جریان صفر، مدل SWAT از قابلیت بالایی جهت شبیه سازی دبی ماهانه حوضه های آبخیز مناطق خشک برخوردار است.
Keywords:
Authors
مهناز کیانی مجد
University of Zabol
محمد نهتانی
University of Zabol
محمدرضا دهمرده قلعه نو
University of Zabol
زهرا شیخ
university of semnan
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :