حذف ارکان جمله در کتاب « صحیفه شاهی» با اشاره هایی به متون مربوط به بخش مشایخ و اهل یقین، زهاد و صلحا و سایر بخش ها

زبان همواره در مسیر اختصار پیش می رود؛ یعنی می کوشد با به کارگیری کم­ترین تعداد واژه مقصودش را منتقل کند. پیامد این فرایند اتفاقاتی است نظیر حذف اجزای جمله. شاعران و نویسندگان،گاهی به جهت مختصر­ساختن کلام و البته رعایت اصول بلاغت و دقایق و ظرایف نحوی در سروده­ها و نوشته­های خود، برخی از اجزای کلام را حذف کرده اند که این فرایند(حذف) علاوه بر رعایت اصول نحوی زبان به عنوان یک عامل هنرمندانه و اثرگذار در انتقال مفهوم به مخاطب، سبب کنکاش و تکاپوی ذهنی وی در دریافتن بخش محذوف نیز می شود. مقاله حاضر به مبحث حذف و بررسی قراین آن در کتاب «منشآت صحیفه شاهی»، اثر ملا حسین واعظ کاشفی سبزواری می پردازد. صحیفه شاهی از آثار فخیم عهد تیموری است. با توجه به این مطلب که یکی از اختصاصات سبکی دوره تیموری، حذف ارکان جمله، خاصه حذف فعل است و این ویژگی سبکی و نوشتاری هم در آثار اکثر نویسندگان و منشآت­نویسان این دوره دیده می شود، این خصیصه در اثر مذکور مورد بررسی قرار گرفته و نمونه­هایی از آن ذکر گردیده است. این گفتار به روش توصیفی- تحلیلی، زیر­مجموعه روش کتابخانه­ای انجام پذیرفته است.

Keywords:

Deletion , compositions (Monshaat) , Sahife Shahi , Vaez Kashafi , Timurid era , حذف ارکان , منشآت , صحیفه شاهی , واعظ کاشفی , دوره تیموری.