رکن مادی جرم قاچاق آثار فرهنگی و تاریخی در حقوق کیفری ایران

یکی از موضوعات مهمی که در حقوق جزا، در ارتباط با اعمال مجازات بر مرتکبان جرایم مورد توجه قرار می گیرد، عناصر و ارکان جرم می باشند. به طور کلی، عناصر جرم را می توان به سه نوع یعنی عنصر مادی، عنصر قانونی و عنصر روانی یا معنوی تقسیم بندی کرد که وجود هر یک از عناصر ذکر شده، برای اعمال مجازات لازم و ضروری بوده و در دادگاه، توسط قاضی مورد استفاده و استناد قرار می گیرد. از جمله مهم ترین این عناصر که قاضی باید با تلاش خود در دادگاه آن را احراز نماید، عنصر مادی جرم می باشد که به طور خلاصه می توان مصادیق آن را شامل فعل ها یا ترک فعل هایی دانست که بر اساس قانون، ممنوع و جرم تلقی شده اند. با توجه به مفهوم اموال تاریخ و فرهنگی باید گفت زمانی که اموال تاریخی و فرهنگی فوق به کشور دیگری انتقال داده شود به طوری که دولت خروج این اموال را ممنوع کرده باشد جرم قاچاق رخ داده است. در واقع قاچاق به معنای ورود و خروج کالا غیر مجاز یا کالاهای که ورود و خروج آن ممنوع شده است می باشد که قانونگذار در ماده ۵۶۱ قانون مجازات اسلامی اینگونه بیان می کند که: هر گونه اقدام به خارج کردن اموال تاریخی - فرهنگی از کشور هر چند به خارج کردن آن نیانجامد به عبارت دیگر اگر فردی این اموال را به قصد خارج کردن از کشور بر دارد ولی دستگیر شود باز هم قاچاق محسوب و مرتکب به مجازات تعیین شده در این قانون محکوم می گردد. نکته قابل توجه این است که تشخیص ماهیت تاریخی - فرهنگی به عهده سازمان میراث فرهنگی کشور می باشد. به عنوان مثال ممکن است فردی تابلو نقاشی یا یک وسیله تاریخی در یک مکان قدیمی و تاریخی پیدا کند ولی برای فروش یا به قصد سودجویی آن را از کشور به صورت غیر قانونی و قاچاق خارج کند و یا قبل از خارج کردن آن از کشور دستگیر شود مرتکب در این صورت به جرم قاچاق اموال فرهنگی و تاریخی محکوم می گردد و در خصوص این که آن شی آیا یک شی تاریخی و فرهنگی است یا خیر بر عهده سازمان میراث فرهنگی کشور می باشد.

Keywords:

رکن مادی , جرم , قاچاق آثار فرهنگی و تاریخی , حقوق کیفری ایران