نظام ژئوپلیتیکی غرب آسیا و نظم مطلوب منطقه ای ایران

تاریخامنیتی منطقه موسوم به غرب آسیا نشان می دهد این منطقه جغرافیایی، بیش از سایر حوزه های ژئوپلیتیکی در شرایط بی ثباتی، ناامنی، بحران و تعارض قرار داشته است.جنگ های منطقه ای، درگیری های مرحله ای، اختلاف های سرزمینی، بحران های پایان ناپذیر و تکرار شونده را می توان در شمار عواملی دانست که ضرورت مطالعه دائمی درباره شاخص های امنیت منطقه ای را اجتناب ناپذیر می کند. استمرار این آشوبناکی به همراه پایداری کدهای ژئوپلیتیکی، موجب شده تامنطقه غرب آسیا در شرایط کنونی به یکی از بحرانی ترین و ناامن ترین مناطق جهانتبدیل گردد. در این میان، پرسش اساسی این است که ایران به عنوان یکی از کشورها وبازیگران بسیار تاثیرگذار منطقه، نظم مطلوب خود را در تحقق کدامین شرایط جستجو می کند.ازاین رو، این پژوهش در پی آن است با بازخوانی الگوهای رایج امنیت منطقه ای وتناسب آن با شرایط و ویژگی های منطقه، پس از تبیین شاخص های و مطلوبیت های خود، اولویت هایاقدام برای استقرار نظم امنیت منطقه را مشخص نماید. روش تحقیق بر پایه گردآوری وتحلیل اسنادی پژوهش ها و میزهای تخصصی مرتبط با موضوع بوده و برای اعتبار سنجی یافته ها،از تعداد ۲۵ تن از کارشناسان و خبرگان دعوت به همکاری گردید تا نقطه نظرات خود درقالب گویه های احصا شده و اولویت آن را مشخص نمایند. این نظرات در دستگاه نرم افزارSPSS مورد تحلیل قرار گرفته ونتایج آن بیانگر آن است که مناسب ترین الگوی ایجاد نظم برای ج.ا.ایران بر مبنای«الگوی مشارکتی»، «تمدن و اقتصاد پایه» و با رویکرد «قدرت آفرینی نرم» خواهد بود.

Keywords:

امنیت منطقه ای , نظام های امنیت منطقه ای , ژئوپلیتیک , غرب آسیا , ج.ا.ایران