عقلانیت به مثابه حفظ «گزاره های ثابت» و جایگزینی «گزاره های سیال»
Publish place: Philosophy of Science، Vol: 1، Issue: 2
Publish Year: 1390
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 101
This Paper With 19 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IHCSP-1-2_006
تاریخ نمایه سازی: 5 شهریور 1402
Abstract:
یکی از نظریه های متداول درباره عقلانیت علم، عقلانیت به مثابه مبناگرایی است که بنابر آن، عقلانیت یک نظریه علمی و مبتنی بر داده های حسی است که آن نظریه بر آن اساس بنا شده است. اما داده های حسی قطعی و یقینی موضوعی است که مناقشات فراوانی را درپی داشته است. در این مقاله، با تمسک به آرای ویتگنشتاین درباب «یقین»، تلقی نوینی از یقینیات یک نظریه علمی ارائه می شود که، بنابر آن، هر نظریه علمی دارای دوگونه گزاره است: گزاره های ثابت و گزاره های سیال. پیرو چنین تقسیم بندی از گزاره های یک نظریه علمی، ایده نوینی برای عقلانیت نظریه های علمی ارائه می شود. براساس این ایده، نظریه ای عقلانی است که اولا سازگار باشد، ثانیا گزاره های ثابت جامعه علمی را حفظ و گزاره های سیال را با گزاره های مناسب دیگری جایگزین کند. مقاله سعی می کند با ارائه شواهد تاریخی، کارایی، و واقع بینانه بودن این ایده را در برابر معیارهای عقلانیت مبتنی بر بداهت شواهد حسی بیان کند.
Keywords:
Authors
غلامحسین مقدم حیدری
دانشجوی دکتری فلسفه علم و فناوری و مدرس دانشگاه صنعتی شریف
حمیدرضا آیت اللهی
استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی