مطالعه تطبیقی آثار نگارگری کتاب های مصور و نقوش سفالینه های دوره سلجوقی

هنرهای تصویری دوران سلجوقی از غنی­ترین نمونه­ها در تاریخ هنر ایران هستند. صنایع دستی چون سفالگری و نقاشی بر روی ظروف سفالی در این دوره به اوج شکوفایی خود رسیدند. به دلیل ویرانگری­های مغولان پس از عصر سلجوقی و عوامل مخرب طبیعی، جز تعداد اندکی از کتب مصور این زمان برجای نمانده است. این منابع اطلاعات کافی در زمینه­ هنرهای تصویری این دوره به دست نمی­دهد. اما به دلیل ماندگاری آثار سفالی در برابر عوامل مخرب، تعداد زیادی از این ظروف مربوط به دوران سلجوقی در دست است. با بررسی موارد تشابه این دو گونه هنر تصویری [کتب مصور و سفالینه­های منقوش]، می­توان در بررسی خصوصیات تصویری دوره­ سلجوقی از نقوش سفالینه­های این دوره بهره­ برد. پژوهش حاضر قصد دارد با اتکا به منابع موجود در صدد پاسخگویی به این سوالات برآید که ویژگی­های تصاویر کتاب های مصور و نقوش سفالینه­های عصر سلجوقی چه بوده­اند و وجوه اشتراک و افتراق آنها چه هستند؟ لذا ضمن بررسی هنرهای تصویری دوران سلجوقی و مطالعه ریشه های تصویری هنر این دوره و پس از بررسی­ نمونه­هایی از آثار نگارگری کتب مصور برجای مانده از این عصر، همچنین مطالعه نقوش سفالینه­های دو مرکز ری و کاشان، این دو گونه هنر تصویری عصر سلجوقی با ذکر نمونه­هایی از آثار سفالی این دوره مورد مطالعه تطبیقی قرار گرفته­اند. جهت مطالعه دقیق­تر نقوش و خصوصیات بصری، دو گونه هنری در دو جدول، بررسی و مقایسه شده­اند.

Keywords:

نگارگری سلجوقی , نقوش سفالینه ها , دوره سلجوقی , نسخه های خطی