عوامل و پیامدهای تمایز جنسیتی در حوزه سیاست از دیدگاه جامعه شناسی اسلامی

این مقاله پس از ترسیم چشم اندازی از الگوی مطلوب مشارکت سیاسی زنان در اسلام، کوشیده است با رویکرد جامعه شناسی اسلامی به تبیین علی و کارکردی از تمایز جنسیتی در حوزه سیاست بپردازد. جامعه شناسی اسلامی در الگوی مفروض این مقاله، داعیه برخورداری از خصلتی منحصر به فرد از حیث روش های تجربی و فنون آماری ندارد و به طور عمده از نظر مبانی هستی شناختی و معرفت شناختی و نیز جنبه های نظری، شامل جنبه های تبیینی، تفسیری و هنجاری، از رویکردهای موجود جامعه شناسی تمایز می یابد. در خلال مباحث مقاله با اشاره ای گذرا به دیدگاه های جامعه شناختی، به ویژه فمینیستی و سپس بیان دیدگاه اسلام، زمینه مقایسه رویکرد اسلامی با رویکردهای رقیب فراهم شده است. یافته ها به طور خلاصه از این قرارند: رویکرد اسلامی با تکیه بر مبانی متمایز هستی شناختی و معرفت شناختی و با مفروض گرفتن پاره ای تفاوت های طبیعی، از جمله تفاوت های ذهنی و عاطفی میان زن و مرد و نیز قدرت بدنی کمتر زنان در مقایسه با مردان و درگیری بیشتر زنان با فرایند تولید مثل، به تبیینی علی می پردازد که در آن، مشارکت سیاسی کمتر زنان و نیز تفاوت رفتار سیاسی زنان و مردان نتیجه ترکیبی از گرایش های طبیعی و عوامل اجتماعی فرهنگی قلمداد می شود. از نگاه کارکردی نیز تمایز جنسیتی در سیاست، برحسب کارکردهای اجتماعی مهم آن به ویژه افزایش کارآمدی و استحکام نهاد خانواده، ارتقای سلامت اخلاقی جامعه از طریق کاهش اختلاط جنسی و رعایت مصالح عمومی جامعه در انتخاب مدیران سیاسی، تبیین می شود.

Keywords:

جنسیت , سیاست , جامعه شناسی جنسیت , جامعه شناسی اسلامی