نقش سختی ها در تکامل انسان از منظر قرآن

وجود سختی ها و شرور در زندگی از اموری است که بدون تردید انسانها در طول زندگی با آن مواجه می شوند. چرایی و علت یابی وجود این امور در نظام هستی با بحث های کلامی - فلسفی فراوانی پیوندیافته است و دانشمندان با رویکردهای مختلف درصدد پاسخگویی به این سوال برآمدهاند. در نگاه اجمالی به آیات قرآن، زندگی انسان از آغاز خلقتش با رنج و سختی همراه بوده است . با مراجعه به تاریخ پیامبران که نمونه انسانهای کامل می باشند، زندگی آنها را سرشار از ناملایمات می بینیم . این پژوهش می کوشد به واکاوی مفهوم و فهم مبانی وجودشناختی و معرفت شناختی سختی ها بر اساس آموزههای قرآن بپردازد؛ افزون بر اینکه آموزه تکاملی در ارتباط با سختی ها ارائه و تاثیر تکاملی سختی ها در ابعاد مختلف انسان مورد اشاره قرارگیرد. جمع آوری اطلاعات در این تحقیق به روشکتابخانه ای بوده است .با توجه به آیات قرآن، بین پندار غالب انسانها در مورد شر و سختی در عالم واقع ، با آنچه برای رشد بشر در راستای فطرتش واقعا شر محسوب می شود تفاوت معرفتی وجود دارد. این خطای معرفتی زمینه ساز کنش های نامناسب در برابر سختی ها شده و فرصت های تکاملی زیادی را از انسان ضایع می کند. آیات قرآن با ارائه بینش صحیح در این ارتباط، به تصحیح چارچوبهای غلط ذهنی افراد می پردازد و همچنین با بیان ضعف های ارتباطی انسان در برخورد با ناملایمات به بهبود کنش های ارتباطی انسان می پردازد. در ضمن اینکه ، رهنمودهای تکاملی قرآن در ارتباط با سختی ها ما را به این امر رهنمون می سازد که بهرهگیری تکاملی در ارتباط با غالب سختی ها امری است بالقوه و با به کارگیری عوامل متعدد از جمله ایمان، عمل صالح ، کسب معرفت در جهت توحیدی ، بالفعل می شود.با توجه به کارکردهای مترتب بر این عوامل در آیات قرآن و بررسی جهت گیری کارکردهای این عوامل در ارتباط با سختی ها، زمینه تحقق کمال درچهار حوزه ابعاد وجودی انسان اعم از ابعاد فطری ، عقلی ، عاطفی ، اخلاقی فراهم می شود.

Keywords:

سختی ها , تکامل , معرفت .