سیاست خنیاگری شاهان عصر صفوی در ارتباط با موسیقی بزمی

هنر موسیقی بزمی در عصر صفوی جدای از جنبه صرفا تشریفاتی و تجملی در میان اغلب شاهان صفوی، به واسطه حمایت و علاقه شاهانی چون شاه عباس اول و شاهزادگانی چون سلطان ابراهیم­میرزا و سلطان حیدرمیرزا از رشد قابل توجهی برخوردار شد. این هنر در دوران شاهانی چون شاه طهماسب و شاه سلطان­حسین به دلیل تعصبات مذهبی تنزل یافت. از آنجایی­ که حیات موسیقی بزمی، در طول تاریخ موسیقایی ایران و به خصوص دوران صفوی همواره وابسته به سیاست رفتاری شاهان بوده است؛ از این رو آگاهی یافتن از نحوه برخورد هر یک از شاهان صفوی در روند ادامه حیات این هنر امری ضروری می­نماید؛ چراکه این پرسش در ذهن مخاطب شکل می­گیرد که موسیقی بزمی از چه جایگاهی در دربار شاهان صفوی برخوردار بوده و این هنر چه مسیری را در آن دوران طی نموده است. این پژوهش با هدف بررسی جایگاه هنر موسیقی بزمی در دربار شاهان صفوی در جهت پاسخ به یک سوال اساسی صورت گرفته است: سیاست خنیاگری۱ هر یک از شاهان صفوی، چه تاثیری بر روند ادامه حیات هنر موسیقی بزمی در آن دوران داشته است؟ این مقاله با رویکردی توصیفی و تاریخی، بر اساس مطالعات کتابخانه­ای از منابع تاریخ موسیقی و سفرنامه­ها گردآوری شده است. می توان سیاست خنیاگری شاهان صفوی به همراه تعصبات مذهبی را، از عوامل اصلی فراز و فرودهای موسیقی بزمی به شمار آورد؛ در نتیجه شاهد محدود شدن رشد موسیقی­دانان و از بین رفتن نغمه­های موسیقی که خود یکی از عوامل تغییر نظام موسیقایی از ادواری به دستگاهی است، می­باشیم.