واکاوی قلندریات و مباحث مربوط به آن در آثار منظوم و منثور شیخ احمد جام

شیخ­احمد جام از جمله عارفان نامی حوزه خراسان بزرگ است. آثارش در دو دسته منثور و منظوم جای­می­گیرد. در این پژوهش، مباحث قلندری در آثار منثور و دیوان اشعار بررسی­شده­است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه­ای انجام­شده­است. نتایج تحقیق نشان­می­دهد که بسامد موضوعات قلندری در دیوان اشعار از تنوع بیشتری برخوردار است و شامل مواردی چون: تظاهر به فسق، بی­اعتباری دین و رد مظاهر شریعت، تظاهر به آیین­های غیراسلامی، تعریض به زاهدان و صوفیان، حضور در اماکن بدنام و بی­اعتنایی به نام و ننگ می­شود. درحالی­که شیخ جام در آثار منثور خود تنها به مواردی چون انتقاد از صوفیان مرائی و عاریتی­بودن نام­جویی اشاره­کرده­است. در مجموع، تفاوت آشکار سطح ایدئولوژیک آراء شیخ جام در آثار منثور و دیوان اشعار، این فرضیه را تقویت­می­کند که این سروده­ها منسوب به اوست.

Keywords:

عرفان اسلامی , شیخ احمد جام , آثار منثور , دیوان اشعار , مضامین قلندری