مقایسه ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه دارویی سنبله نقره ای (Stachys byzanthina C. Koch.) در دو منطقه رویشی استان مازندران

کمیت و کیفیت مواد موثره در گیاهان دارویی اساسا تحت تاثیر عوامل ژنتیکی قرار دارد ولی عوامل محیطی محل رویش نیز در این میان می تواند تاثیر به سزایی داشته باشد. این تحقیق به منظور انجام این تحقیق بر روی گونهStachys byzanthina C. Koch.، در تیرماه ۱۳۹۰ از ارتفاع ۱۸۰۰ متری از سطح دریا از رویشگاه مرتعی سوادکوه و کجور نوشهر واقع در استان مازندران از سه نقطه در هر منطقه، به صورت تصادفی سر شاخه های گلدار این گیاه در مرحله گلدهی جمع آوری شد. نمونه ها پس از جمع آوری، در سایه خشک شدند. ۱۰۰ گرم از ماده گیاهی خشک شده هر نمونه، پس از توزین با استفاده از روش تقطیر با آب به مدت ۳ ساعت مورد اسانس گیری قرار گرفت. سپس شناسایی ترکیبات هر اسانس توسط دستگاه های GC و GC/MS انجام شد. نتایج بدست آمده وجود ۴۹ ترکیب را در اسانس گونه Stachys byzanthina C. Koch. در دو منطقه مختلف نشان داد که از این میان ترکیب های عمده اسانس در رویشگاه سوادکوه به ترتیب، (ایی)- بتا- فارنسن(۶۴/۱۸ درصد)، پی- سیمن (۹۷/۱۴ درصد)، ۱-(۱،۵- دی متیل-۴-هگزنیل)-۴- متیل- بنزن (۶۰/۱۳ درصد)، ژرماکرن- دی (۳۴/۱۰ درصد)، لوومنول (۸۸/۸ دصد)، ۶، ۱۰، ۱۴-تری متیل-۲- پنتادکانون (۱۷/۶ درصد)، سیس- گاما- بیزابولن(۷۴/۳ درصد)، بتا-المن (۷۲/۳ درصد) و آلفا-کدران (۴۱/۳ درصد) بودند. در رویشگاه کجور نوشهر هفت ترکیب عمده اسانس به ترتیب شامل ایزودورن (۷/۲۵ درصد)، آلفا-لونگی پینن (۳۷/۱۴ درصد)، جرماکرن-دی (۷۵/۶ درصد)، پی-سیمن (۴۵/۶ درصد)، ۱-(۱،۵-دی متیل-۴- هگزنیل)-۴- متیل-بنزن (۳۳/۵ درصد)، لوومنول (۸۷/۴ درصد) و هگزنیل سیکلوپنتانون (۱۳/۳ درصد) بودند.

Keywords:

Stachys byzanthina C. Koch , ترکیبات شیمیایی اسانس , تقطیر با آب , سوادکوه , کجور نوشهر , منطقه رویشی