مقایسه اثربخشی درمان هیجان مدار و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودتنظیمی هیجانی و خودکارآمدی در مدیریت دیابت زنان مبتلا به دیابت نوع دو

مقدمه و هدف: بیماری دیابت همانند هر بیماری مزمن، فرد مبتلا را با مشکلاتی مواجه می سازد که در نتیجه آن، تمامی جوانب زندگی روزمره فرد تحت تاثیر قرار می گیرد. هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه اثربخشی درمان هیجان­مدار و درمان پذیرش و تعهد بر خودتنظیمی هیجانی و خودکارآمدی در مدیریت دیابت زنان مبتلا به دیابت نوع دو بود. روش­ پژوهش: روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش­آزمون، پس­آزمون با گروه کنترل بود. در این پژوهش جامعه آماری کلیه زنان مبتلا به دیابت نوع ۲ شهر تهران در سال ۱۴۰۱ بودند. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد ۷۵ نفر انتخاب و سپس به شیوه تصادفی ساده در ۳ گروه(هر گروه ۲۵ نفر) جایگزین شدند. سپس گروههای ­ آزمایش تحت درمان هیجان مدار و پذیرش/تعهد قرار گرفتند. از پرسشنامه خودتنظیمی هیجانی Gross و John (۲۰۰۳) و مقیاس خودکارآمدی در مدیریت دیابت Bijl  و همکاران (۱۹۹۹) به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد. برای تحلیل داده­ها از واریانس با اندازه­گیری مکرر با نرم افزار SPSS نسخه ۲۴ استفاده شد. یافته­ها: نتایج نشان داد هر دو مداخله مذکور اثربخشی معناداری بر بهبود خودتنظیمی هیجانی و خودکارآمدی داشته است(۰۵/۰>P). نتایج آزمون تعقیبی بن­فرونی نشان داد که درمان هیجان­مدار اثربخشی بیشتری بر خودتنظیمی هیجانی دارد، اما درمان پذیرش و تعهد اثربخشی بیشتری بر خودکارآمدی دارد(۰۵/۰>P). نتیجه­گیری: بنابراین درمان هیجان­مدار و درمان پذیرش و تعهد به عنوان یک مداخله اثربخش در بهبود خودتنظیمی هیجانی و خودکارآمدی در زنان مبتلابه دیابت نوع دو محسوب می شود. لذا پیشنهاد می گردد متخصصان غدد و انجمن های دیابت، مداخلات روان شناختی از جمله روش درمان هیجان­مدار و درمان پذیرش و تعهد را در برنامه مراقبتی زنان مبتلا به دیابت نوع دو بگنجانند.

Keywords:

درمان هیجان مدار , درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد , خودتنظیمی هیجانی , خودکارآمدی , دیایت نوع دو , دیابت ملیتوس.