نقش یادگیری مشارکتی دانش آموزان در رشد مهارت های اجتماعی

کارایی آموزش و پرورش نه تنها در گروی غنای برنامه ها و روش های آموزشی و آمار فارغ التحصیلان با معدل بالا، که از آن مهمتر در گرو شناختن ابعاد گوناگون روان شناختی دانش آموزان و شکوفا کردن آنها است. دانش آموزانی که در وهله نخست بر خویشتن اعتماد داشته باشند و با پذیرفتن ارزش وجودی خویش، قدرت پذیرش دیگران را بیابند و از ایجاد ارتباط اجتماعی سالم با آنها لذت ببرند (کدیور ، ۱۳۸۱). درونی کردن ارزش های متعالی در دانش آموزان و شکوفا کردن کامل شخصیت آنها باید از اولویت های آموزش و پرورش باشد. شخصیتی که خویشتن و مفهوم انسانیت را شناخته و تا پایان زندگی نیز، خود را به تحقق ارزش های والای آن متعهد بداند. ارزش هایی که نباید به بهای پیشرفت تحصیلی نادیده گرفته شود (کدیور، ۱۳۸۱). در روش های سنتی که امروزه از آنها به عنوان روش های غیرفعال یاد می شود. معلم نقش فعالی در جریان تدریس داشته، مطالب را بطور شفاهی در کلاس بیان نموده و دانش آموزان فقط باید به صحبت های او گوش داده، مطالب مورد نظر را حفظ نمایند. در چنین شرایطی زمینه های لازم برای رشد اجتماعی شخصیت شاگردان فراهم نمی شود و حتی پیشرفت تحصیلی و رشد فکری شاگردان نیز از تاثیرات نامطلوب این شرایط بی نصیب نمی ماند. به همین دلیل امروزه موضوع روش های آموزشی فعال و یادگیرندگان فعال جایگاه ویژه ای در مباحث تربیتی پیدا کرده است. البته عوامل متعددی مانع رشد اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می شود که روش های آموزشی غیرفعال یکی از این عوامل است (کرامتی ۱۳۸۱). از سویی مدارس امروز نیاز به آموزش مهارتهای اجتماعی را به دانش آموزان احساس می کنند در حالیکه تعدادی از دانش آموزان به صورت طبیعی در مهارتهای اجتماعی خوب و ماهر هستند، بسیاری از بچه ها نیاز به آموزش این مهارتها دارند (هیل ،۲۰۰۰). یکی از روش های آموزشی فعالی که امروزه مورد توجه صاحب نظران تعلیم و تربیت می باشد، یادگیری مشارکتی است. اصطلاح یادگیری مشارکتی به یک روش آموزشی که دانش آموزان در سطوح مختلف عملکرد، در گروههای کوچک برای رسیدن به اهداف مشترک فعالیت می کند بر می گردد و دانش آموزان بهمان اندازه که برای یادگیری خودشان مسئول هستند برای یادگیری دیگران نیز مسئول می باشند (گاکهال ، ۱۹۹۵). از جمله مدافعان این روش جانسون و جانسون (۱۹۸۷) و اسلاوین هستند. از لحاظ تجربی، اسلاوین گفته است که پژوهش های انجام شده درباره روش یادگیری مشارکتی نشان داده اند که این روش در بالا بردن سطح پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در موضوع های مختلف و در سطوح مختلف تحصیلی مفید است. اسلاوین همچنین به شواهدی اشاره کرده است که نشان می دهند، روش یادگیری مشارکتی روابط میان دانش آموزان نژادهای مختلف را درکلاسها بهبود می بخشد.همچنین این روش موجب بالا رفتن سطح عزت نفس و سایر ویژگیهای عاطفی دانش آموزان می شود(سیف، ۱۳۷۹). باید گفت شیوه یادگیری مشارکتی ارتباط مطلوبی بین دانش آموزان بوجود می آورد، آنها را برای یادگیری بهتر بر می انگیزد و عزت نفس دانش آموزان را ارتقاء می دهد. (کدیور، ۱۳۸۱). به نظر بسیاری از محققان کارکردن گروهی همسالان برای کسب اهداف مشترک، تاثیر نسبتا زیاد و معناداری روی خود پنداره و عزت نفس دانش آموزان در برابر تجارب فردی یا رقابتی دارد (زیسک ، ۱۹۹۸).