روان سنجی پرسشنامه تاب آوری مراقبین خانگی سالمند

سابقه و هدف: سالمندی جمعیت به طور فزاینده ای رو به افزایش است و سالمندان برای تداوم زندگی، نیازمند حمایت و مراقبت افرادی هستند که برای انواع مراقبت، تاب آوری کافی داشته باشند. سنجش میزان تاب آوری مراقبین، نیازمند ابزاری معتبر و پایاست؛ این مطالعه باهدف طراحی، روان سنجی و به کارگیری پرسشنامه تاب آوری مراقبین خانگی سالمند انجام شد. مواد و روش ها: مطالعه به صورت توصیفی در مرحله اول بر روی ۴۰۰ نفر از بزرگ سالان بیست سال و بیشتر در استان های اصفهان، تهران، شیراز و همدان و در مرحله دوم بر روی ۲۱۶ نفر در سال ۱۴۰۰ انجام شد. اساتید و متخصصان در رشته های روانشناسی، روان پزشکی، سلامت سالمندان، سالمندشناسی و طب سالمندی در مراحل مختلف روان سنجی پرسشنامه تاب آوری مراقبین خانگی سالمند همکاری کردند و روایی صوری، محتوایی (CVR, CVI)، ملاکی (واگرا و همگرا)، تحلیل عامل اکتشافی و پایایی (آلفای کرنباخ) پرسشنامه سنجش شد. برای گزارش داده ها از آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها: در مرحله تعیین روایی محتوا ۳۱ گویه از ۷۰ گویه پرسشنامه حذف شد. یک گویه از ۳۹ گویه باقی در مرحله همسانی درونی حذف شد. در مرحله تحلیل عاملی اکتشافی بر اساس قابل قبول بودن بار عاملی، ۳۸ گویه در ۴ عامل تعریف شدند. این عامل ها به ترتیب خودکارآمدی و پذیرش، تحمل و کنترل پذیری، مسئولیت پذیری و تعهد، و تنظیم هیجانی رفتاری نام گرفتند که در مجموع ۴۸/۷۰ درصد پراکندگی را تبیین کردند. روایی همگرا و واگرا با توجه به همبستگی قوی تر بین نمره هر گویه با نمره مقیاس مربوط به خود (۰/۰۰۰۱>P)، تائید شد. پایایی به روش ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه ۰/۹۲ و برای مقیاس های پرسشنامه در دامنه ۰/۶۶۸ تا ۰/۹۱۲ محاسبه شد. استنتاج: با توجه به تائید روایی و پایایی پرسشنامه تاب آوری مراقبین خانگی سالمند، نتایج این مطالعه می تواند در حوزه آموزش، پژوهش و پیشگیری کاربرد داشته باشد. خانواده ها، سالمندان و پژوهشگران حوزه سلامت از بهره برداران آن هستند.

Keywords:

aged , psychometrics , resilience , in-home caregiver , instrumentation , questionnaire , validity , reliability , سالمند , روان سنجی , تاب آوری , مراقب خانگی , ابزارسازی , پرسشنامه , روایی , پایایی