استرس های روزمره در جامعه بزرگسالان ایرانی: شناسایی و باز تعریف ابعاد

سابقه و هدف: وقایع استرس زای زندگی می توانند منجر به بروز مشکلات روانی، بیماری های قلبی، سکته مغزی و غیره شوند. چند بعدی بودن عوامل استرس زا و اهمیت ارزیابی این ابعاد به طور همزمان ایجاب می نماید که به وسیله یک روش آماری پیشرفته، مورد شناسایی و تحلیل قرار گیرند. هدف مطالعه، تبیین و باز تعریف ابعاد پرسشنامه رویدادهای استرس زای زندگی (SLE) با استفاده از مدل عاملی مراتب بالاتر می باشد. مواد و روش ها: مطالعه مقطعی حاضر روی ۴۷۶۳ نفر از شرکت کنندگان طرح سپاهان در سال ۱۳۸۹ انجام شد. میزان استرس درک شده افراد براساس نسخه معتبر ایرانی پرسشنامه وقایع استرس زای زندگی مورد ارزیابی قرار گرفت. مدل های عاملی اکتشافی و تاییدی مراتب یک و دو با استفاده از نرم افزار AMOS ویرایش ۲۰ بکار گرفته شد. یافته ها: بر اساس تحلیل عاملی اکتشافی، یازده عامل (سطح یک) از ۴۴ آیتم پرسشنامه استخراج گردید که ۴۲/۵۱ درصد از واریانس کل را تبیین نمودند. بر اساس ۱۱ بعد مزبور، دو بعد تحت عناوین استرس زاهای" فردی" و "اجتماعی" (تبیین کننده ۳/۱۷ درصد و ۶/۲۵ درصد از واریانس کل) به عنوان عوامل مرتبه دوم شناسایی شدند. ساختار در کل نمونه و جداگانه در زنان و مردان شناسایی شد.نتایج تحلیل عاملی اکتشافی توسط تحلیل عاملی تاییدی با برازندگی مناسب، (۷۸/۰CFI=، ۸۹/۰GFI=، ۰۵/۰RMSEA=) تایید گردید. استنتاج: پرسشنامه SLE دارای یک ساختار ۱۱ بعدی و مبتنی بر این ابعاد یک ساختار دو بعدی (فردی و اجتماعی) در مرتبه دو می­باشد. مطالعه انواع وقایع استرس زا می تواند نقش موثری در پیش گیری از بروز مشکلات روانی و نیز آموزش شیوه­های مقابله مناسب، داشته باشد.

Keywords:

stress , stressful life events , exploratory factor analysis , confirmatory factor analysis , استرس , رویدادهای استرس زا , تحلیل عاملی اکتشافی , تحلیل عاملی تاییدی