ارزیابی پایداری توسعه ی روستایی مطالعه ی موردی: شهرستان کمیجان دکتر حمید شایان دانشیارجغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد دکتر سیدرضا حسین زاده دانشیار جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد رضا خسروبیگی دانشجوی دکتری برنامه ریزی روستایی دانشگاه فردوسی مشهد

روند تحولات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی چند دهه­ی اخیر ایران و گوناگونی بستر جغرافیایی، موجب شکل­گیری نظام فضایی نامتعادل در سطح سکونتگاه­های روستایی شده است. گرچه تقویت سلسله مراتبی سکونتگاه­ها در راستای ساماندهی مطلوب فضاهای روستایی اهمیت زیادی دارد، اما در برنامه­های عمرانی برای تحقق این مهم به دلیل تاکید بر  شاخص­های خدماتی، نتایج مطلوبی به­دست نیامده است. مقاله­ی حاضر درصدد است با رویکردی همه­جانبه و در قالب روش توصیفی- تحلیلی و همبستگی، سطح پایداری توسعه و عوامل موثر بر آن را در ۴۹ سکونتگاه روستایی شهرستان کمیجان مشخص سازد. جمع­آوری داده­ها از طریق پرسشنامه در حجم نمونه ۴۳۰ نفر و تلفیق و ترکیب معیارها و تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده روش­های شاخص­های وزنی و آزمون­های مناسب در نرم­افزار spss انجام شده است. بر اساس آزمون t استیودنت، سطح پایداری تمامی سکونتگاه­ها به طور معناداری کمتر از حد مورد انتظار است. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که بعد اجتماعی با ضریب تعیین ۷۵۲/۰، بیشترین تاثیر را بر سطح پایداری سکونتگاه­ها داشته است. براساس نتایج فن تحلیل عاملی به منظور پایدارسازی سکونتگاه­های مورد مطالعه، ارتقای مشارکت مردم در تصمیم­گیری محلی، سهولت دسترسی به خدمات بهداشتی- درمانی، آموزشی و اقتصادی، مقاوم­سازی مساکن، ساماندهی دفع زباله، افزایش بازده تولید و سطح اشتغال گریزناپذیر هستند.

Keywords:

ارزیابی پایداری , ارزیابی زیست محیطی , اجتماعی و اقتصادی , روستاهای کمیجان