بررسی تاثیر آموزش در ابتدای دوران والدی بر نگرانی زنان نخست زا در ایفای نقش مادری

چکیده سابقه و هدف: نگرانی در ایفای نقش مادری بر تعاملات مادری- فرزندی و درک مادر از سرشت شیرخوار اثرات منفی گذاشته و منجر به پیامدهای مادری فرزندی نامطلوب می شود. این موضوع اهمیت شناسایی افراد در معرض خطر، توجه به منابع ایجادکننده نگرانی و طراحی مداخلات مطلوب را نشان می دهد. از این رو این مطالعه با هدف تعیین تاثیر آموزش در ابتدای دوران والدی بر نگرانی زنان نخست زا در ایفای نقش مادری انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه یک پژوهش تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل می باشد. واحدهای پژوهش ۵۵ نفر از زنان نخست زای مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر مشهد بودند که به طور تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. مداخله شامل یک جلسه آموزش چهره به چهره، کتابچه و فیلم آموزشی و مشاوره تلفنی بر اساس اصول خودکارآمدی بندورا بود. ابزار پژوهش، پرسشنامه نگرانی کمبریج بود که قبل از مداخله و شصت روز بعد از زایمان تکمیل گردید. یافته ها: مهم ترین منابع نگرانی، نگرانی در مورد سلامت آتی (۰۲/۱±۰۱/۴) و سلامت کنونی شیرخوار (۱۹/۱±۸۱/۳) بود. بر اساس نتایج حاصل از آزمون تی مستقل، میانگین نمره نگرانی قبل از مطالعه در گروه مداخله (۸/۱±۰/۲۸) و کنترل (۳/۸±۵/۳۳) تفاوت معناداری داشت (۰۱۷/۰=p). بعد از مداخله نتایج حاصل از آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد، میانگین نمره نگرانی بعد از مداخله با حذف اثر نمره نگرانی قبل از مداخله در گروه مداخله به طور معناداری کم تر از کنترل می باشد (۰۰۸/۰=p). استنتاج: شناسایی عوامل ایجادکننده نگرانی و طراحی برنامه آموزشی مبتنی بر خودکارآمدی در راستای اثرگذاری بر این عوامل منجر به کاهش نگرانی مادری می شود. بنابراین توصیه می شود این رویکرد به عنوان یک مداخله آموزشی اثر بخش،کم هزینه و غیرتهاجمی در کاهش مشکلات روان شناختی مادران نخست زا به کارگرفته شود.

Keywords:

Concern , self-efficacy , maternal role , نگرانی , خودکارآمدی , ایفای نقش مادری