بررسی سمیت عصاره ی هیدروالکلی چای کوهی (Stachys lavandulifolia Vahl) بر کبد موش صحرایی

سابقه و هدف: چای کوهی (Stachys lavandulifolia vahl) گیاهی است که به طور شایع توسط مردم برای درمان بیماری های مختلف مصرف می شود ولی تاکنون اثرات توکسیک احتمالی آن گزارش نشده است. این مطالعه با هدف بررسی سمیت احتمالی این عصاره بر روی کبد موش صحرایی انجام شده است. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی ۱۰۰ موش صحرایی در ۱۰ گروه شامل ۲ گروه کنترل و ۸ گروه مورد قرار داده شد و برای ۲۸ روز تحت تزریق داخل صفاقی عصاره این گیاه با دوزهای ۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم قرار گرفتند. از ۱۰ گروه فوق، ۴ گروه مورد و یک گروه کنترل پس از ۲۸ روز و بقیه گروه ها یک ماه پس ازآن مورد بررسی آزمایشات آنزیم های کبدی (ALP، AST، ALT) و بافت شناسی کبد قرار گرفتند و با هم مقایسه شدند. یافته ها: در ماه اول افزایش ALP درهمه دوزها و افزایش AST تنها در دوزmg/kg ۲۰۰ نسبت به شاهد معنی دار بود (۰۵/۰< P) و از نظر تاثیر عصاره در افزایش آنزیم های کبدی بین دوزهای چهارگانه اختلاف معنی دار وجود نداشت (۰۵/۰> P). در ماه دوم تغییرات آنزیم های کبدی مشابه تغییرات ماه اول بود به استثناء این که دوز mg/kg ۱۵۰ افزایش معنی داری را در مورد AST نسبت به گروه شاهد و در مورد ALP نسبت به دوز mg/kg ۱۰۰ نشان داد (۰۵/۰< P). در بررسی نمونه های به دست آمده از کبد موش های صحرایی در ماه اول و دوم، واکنش های نکروزی- التهابی و ضایعات فیبروتیک نسبت به شاهد به صورت معنی دار افزایش یافته بود (۰۰۱/۰< P). در ماه اول در رابطه با تاثیر عصاره بر روی ایجاد ضایعات کبدی (التهابی- نکروزی و فیبروتیک) بین دوزهای پایینی (mg/kg ۵۰ و۱۰۰) و بالایی (mg/kg ۱۰۰ و۲۰۰ اختلاف معنی دار بود (۰۵/۰< P). استنتاج: عصاره چای کوهی دارای اثرات توکسیک می باشد و لازم است مصرف این گیاه به ویژه در افراد دارای بیماری های زمینه ای کلستاتیک با احتیاط صورت پذیرد.

Keywords:

Rat , stachys lavandulifolia , toxicity , سمیت , چای کوهی (Stachys lavandulifolia Vahl) , موش صحرایی , عصاره هیدروالکلی