مطالعه آزمایشگاهی اثر تراز کارگذاری کف بند بر تغییرات آب شستگی موضعی در پایین دست سازه های کنترل تراز بستر سطح شیب دار

حفظ تراز بستر رودخانه ها به ویژه در بازه هایی از مسیر آن که شیب بستر به دلایل مختلف از جمله برداشت شن و ماسه دچار افزایش موضعی شده است، از منظر حفاظت رودخانه اهمیت زیادی دارد. از جمله سازه های سازگار با محیط زیست که برای تثبیت بستر و کمک به پایداری دیواره های رودخانه کاربرد زیادی دارد، سازه های کنترل تراز بستر سطح شیب دار می باشد. یکی از موضوعات مهم در حفظ پایداری این سازه ها، کنترل یا کاهش آب شستگی در پایین دست آن می باشد. در تحقیق حاضر تاثیر نصب کف بند در ترازهای مختلف نسبت به بستر اولیه در پایین دست سازه کنترل تراز بستر سطح شیب دار با شیب ۱:۳ و ۱:۵ بر تغییرات عمق آب-شستگی برای المان های زبری با چیدمان و اندازه های مختلف نصب شده بر روی سطح سازه مورد بررسی قرار گرفت. مقایسه نتایج نشان داد که تغییر تراز کف بند رابطه ی مستقیمی بر مقدار آب شستگی دارد به طوری که با کاهش آن از حالت هم تراز بستر به یک دهم و یک ششم ارتفاع سازه، عمق آب شستگی در شرایط بدون اعمال زبری برای شیب ۱:۳ به طور متوسط ۳۶ و ۴۱ درصد و برای شیب ۱:۵ به طور متوسط ۳۲ و ۳۵ درصد افزایش پیدا کرد. بررسی نتایج نشان می دهد که با افزایش اندازه زبری به گونه ای که رژیم جریان عبوری از روی سازه به ریزشی تغییر یابد، اثر کاهش تراز کارگذاری کف بند بر افزایش عمق آب شستگی ناچیز می گردد.

Keywords:

کف بند , سازه کنترل تراز بستر سطح شیب دار , احیاء رودخانه , زبری , آب شستگی