موسیقی بیرونی دیوان بیدل دهلوی

بررسی زیباترین و شاخص ترین جلوه­ی موسیقی شعر یعنی وزن و آهنگ آن گامی است در جهت شناخت ذهنیات و تفکرات شاعر و در این راستا پرداختن به جنبه­های گوناگون موسیقی شعر وی ضرورت تام دارد. آهنگ و موسیقی، زیبایی و تاثیر ناشی از آن و همچنین موافقت آن با طبع زیبا پسند انسان، شرط اساسی در ماندگاری  و جاودانگی شعر و شاعر دارد. بیدل از جمله شاعران بزرگ و بی بدیل سبک هندی است که به حق اسوه و نمونه بی­همتایی برای اسلوب هندی می­باشد و با وجود غفلت ایرانیان در شناخت و کنکاش در شیوه کار و تفکر و دیدگاههای وی، تاثیر زاید الوصف خود را بر هم عصران و پیروان خود داشته است. مجمل گرد آمده بر آن دارد قدمی هر چند کوچک در شناسایی و معرفی این شاعر نازک خیال بر دارد و از میان دنیای نهفته در آثار وی به گوشه کوچکی از عالم موسیقی شعر او یعنی موسیقی بیرونی و معرفی اوزان و بحور به کار رفته در دفتر شعر بیدل بپردازد. نخست معرفی مختصری از بیدل دهلوی ارائه می­شود و پس از آن به معرفی بحور و اوزان مورد استفاده بیدل پرداخته می­شود و در خصوص بسامد کاربرد هر بحر مطالبی ارائه می­گردد. همچنین در مورد وزن های خیزابی؛ جویباری و اوزان دوری مطالبی ذکر می­شود و سپس به ذکر شاهد مثال برای هر یک از موارد بالا پرداخته می­گردد .

Keywords:

وزن , بحر , غزل , موسیقی