ارزیابی عملکرد کمی وکیفیت علوفه در کشت مخلوط ماشک(Vicia panonica) و خلر (Lathyrus sativus) با گرامینه های یک ساله در شرایط دیم استان مرکزی

به منظور ارزیابی و مقایسه عملکرد کمی وکیفی کشت مخلوط ماشک و خلر با گراس های یک ساله در شرایط دیم استان مرکزی، آزمایشی در طی سال های زراعی ۸۸-۱۳۸۷ و ۸۹-۱۳۸۸ در ایستگاه تحقیقات دیم مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی واقع در منطقه فراهان، شهرستان تفرش و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. آزمایش با ۱۶ تیمار و شامل کشت خالص ماشک (Vicia panonica)، خلر(Lathyrus sativus) با تراکم ۲۵۰ دانه در مترمربع و گراس های یک ساله شامل تریتیکاله(Triticale) و لولیوم یک ساله (Lolium multiflorium) با تراکم۴۰۰ دانه در مترمربع و نسبت های مختلف کشت مخلوط آن ها شامل ۷۵% لگوم + ۲۵% گراس، ۵۰% لگوم +۵۰% گراس، ۲۵% لگوم + ۷۵% گراس که به صورت جایگزینی و درهم اعمال گردید. علوفه خشک تیمارهای کشت مخلوط ۵۰% ماشک +۵۰% تریتیکاله، ۲۵% خلر + ۷۵% تریتیکاله، ۵۰% خلر + ۵۰% تریتیکاله، ۲۵% ماشک +۷۵% تریتیکاله، ۷۵% ماشک +۲۵% تریتیکاله و ۷۵% خلر + ۲۵% تریتیکاله به ترتیب با ۵۶۱۵، ۵۵۲۰، ۵۴۶۱، ۵۱۳۰، ۴۷۱۸ و ۴۶۹۳ کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد را دارا بودند. کشت مخلوط ۲۵% خلر+ ۷۵% تریتیکاله با ۸۰۵ کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد پروتئین را داشت. نسبت برابری زمین (LER) این تیمارهای کشت مخلوط بزرگتر از واحد بود و تیمارهای کشت مخلوط۵۰% خلر + ۵۰% تریتیکاله و ۲۵% خلر + ۷۵% تریتیکاله برای عملکرد علوفه خشک به ترتیب با ۴۳/۱ و ۴۲/۱ و برای عملکرد پروتئین تیمارهای کشت مخلوط ۲۵% خلر + ۷۵% تریتیکاله و ۵۰% خلر + ۵۰% تریتیکاله به ترتیب با ۶۶/۱ و ۴۷/۱ بالاترین نسبت برابری زمین را داشتند. نتیجه گیری می شود که با کشت مخلوط ۵۰% ماشک +۵۰% تریتیکاله، ۵۰% خلر + ۵۰% تریتیکاله و ۲۵% خلر + ۷۵% تریتیکاله می توان علوفه قابل توجه از نظر کمیت و کیفیت علوفه در دیم زارهای منطقه فراهان استان مرکزی تولید نمود و بعنوان نظام کشت جایگزین آیش بعد از گندم توصیه کرد.

Keywords:

لگوم , تریتیکاله , عملکرد علوفه , پروتئین و نسبت برابری زمین