بررسی عوامل موثر بر گسترش و توسعه کلان شهر با تاکید بر پیش بینی جمعیتی

روند شهرنشینی ایران در نیمقرن اخیر سیری صعودی داشته است. هرچند که افزایش نسبت شهرنشینی از جمله شاخص های توسعهمحسوب میشود اما در ایران افزایش جمعیت شهری غالبا در چند کلانشهر بزرگ اتفاق افتاده است. در توجیه چنین وضعیتی میتوان گفت طی دهه اول قرن بیستم نه تنها ایران بلکه اکثر قریب به اتفاق کشورهای جهان سوم از پدیده ای به نام افزایش جمعیترنج می بردند. افزایش بی رویه جمعیت در این کشورها آثار و پیامدهای متعددی بر ساختار اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی این کشورهابرجای گذاشته است که یکی از بزرگترین و پایدارترین آنها بزرگ شدن بیش از اندازه یک یا دو شهر در این کشورها است. در اینمناطق به دلیل ضعف ساختاری و عدم مدیریت صحیح سیاسی، اغلب امکانات و منابع زندگی در یک یا دو شهر (پایتخت، یکی ازاین شهرها است) متراکم شده است که این پدیده باعث هجوم بی رویه جمعیت از اطراف و اکناف کشور به کلانشهرها میشوند. درنتیجه این شهرها علاوه بر مشکلات عدیده زیست محیطی از قبیل آلودگی هوا، تخریب منابع زیستی، مشکلات حمل و نقل و ترافیکسرسام آور معمولا با حد بالایی از جرم و جنایت و بزهکاری نیز روبه رو هستند. همچنین در اطراف این شهرها حاشیه نشینی، زاغهنشینی و حلبی آبادها مشکل عمده ی دیگری است که با آن دست به گریباناند. روش تحقیق انجام شده در این پژوهش، اسنادی وتاریخی است. با استفاده از آمارهای سرشماری ها، چهار شاخص از جمله؛ عوامل اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در توسعهکلانشهرها تعیین شده است. نتایج نشان داد در توسعه اجتماعی، رویکرد انسانی و فرهنگ محور، نسبت به توسعه، علاوه بر تقویتو ارتقای ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی توسعه پایدار، می تواند به نتایج جامع و اثربخشی منتهی شود.

Keywords:

توسعه شهری , توسعه اجتماعی , توسعه سیاسی , توسعه اقتصادی , توسعه فرهنگی , توسعه تاریخی