ارزشیابی برنامه خود مراقبتی سلامت قلب و عروق میانسالان: شش ماه پس از مداخله

مقدمه: نتایج خود مراقبتی برای افراد بیمار شامل کاهش علایم و عوارض بیماری است و در مورد افراد سالم سبب پیشگیری از ابتلا در بسیاری موارد و تشخیص زودرس در سایر موارد می شود که نتایج ارزنده ای به دنبال دارد. در طول دهه های اخیر مطالعات وسیعی انجام گرفته و عوامل خطری را که سبب افزایش احتمال ابتلا فرد به بیماری های قلبی عروقی می شوند را مشخص نموده اند. آگاهی از این عوامل خطر و چگونگی کنترل آنها این فرصت را بوجود می آورد که بتوان از بروز این بیماری ها پیشگیری کرده و یا در صورت ابتلا از شدت آن کاست. مواد و روش کار: این مطالعه یک پژوهش مداخله ای قبل و بعد در دو گروه مداخله و کنترل بود. جمعیت مورد مطالعه افراد میانسال تحت پوشش دانشگاههای علوم پزشکی بودند. در هر دو گروه مداخله و کنترل، وضعیت خودارزیابی و خودمراقبتی در زمینه سلامت قلب و عروق سنجیده شد ولی آموزشها فقط برای گروه مداخله داده شد. سپس مجددا شش ماه بعد از مداخله وضعیت هر دو گروه سنجیده شد. نرم افزار SPSS۲۴جهت ورود داده ها و تجزیه و تحلیل استفاده شد. یافته ها: در مجموع۱۴۷۰ نفر مورد بررسی قرار گرفتند که ۶۶ درصد زن، ۳۴ درصد را مرد و۹۰ درصد متاهل بودند. برخی شاخصها در گروه مداخله عبارت بودند از: " دریافت آموزش در زمینه سلامت قلب و عروق" قبل از اجرای برنامه ۲۹ درصد، که بعد ازآن به ۸۷ درصد افزایش یافت. "ارزیابی وضعیت سلامت قلب و عروق" قبل از اجرای برنامه ۶۴ درصد، که بعد از آن به ۸۹ درصد افزایش یافت. " آگاهی از عوامل خطر قلب و عروق و انواع آن" قبل از اجرای برنامه ۸۶ درصد، که بعد از اجرای آن به ۹۶ درصد افزایش یافت. "اقدام جهت حل عامل خطر  شناسایی شده"  قبل از اجرای برنامه ۴۶ درصد، که بعد از اجرای آن به ۵۶ درصد افزایش یافت. این تغییرات از نظر آماری نیز تفاوت معنی داری داشتند. نتیجه گیری: تغییرات و بهبودی شاخص ها در گروه مداخله قابل ملاحظه بود. جهت تداوم این بهبودی، استقرار مستمر برنامه آموزشی مورد نیاز است و با توجه به اینکه این شاخصها شامل اثرات کوتاه مدت و تا حدودی میان مدت این برنامه ی آموزشی هستند، پیشنهاد می شود برای ارزیابی اثرات بلندمدت، با فاصله ی زمانی بیشتر مطالعات تکمیلی انجام شود.

Keywords:

evaluation , program , cardiovascular self-care , prevention , ارزشیابی , برنامه , خود مراقبتی قلب و عروق , سلامت , پیشگیری