انسان شناسی عرفانی جبران خلیل جبران در مقایسه با سهراب سپهری

شناخت انسان از خویشتن خویش از ارکان شناخت­شناسی عرفانی است. جبران خلیل(۱۸۸۳-۱۹۳۱م)  شاعری واجد بارقه­هایی از عرفان، ولی هنوز در آستانه معبد خلقت است. با آن­که او تجربه­های ناب یک عارف را از زبان "مصطفی­" باز­گو می­کند، اما گرفتاریش در دام سنت­ها موجب شده است تا برخی او را در جایگاه عارفان بزرگ ننشانند. سهراب سپهری (۱۳۰۷-۱۳۵۹) نیز شاعری در جستجوی آگاهی، عشق و عاطفه در پیوند با عرفان است. عرفان سپهری تفاوت­های ماهوی قابل توجهی با عرفان کلاسیک ایران دارد. او در اشعارش بیشتر به اندیشه عرفانی از نوع خاص بودایی تمایل نشان می­دهد. این نوشتار به شیوه توصیفی و تحلیل محتوا نشان می­دهد که هر دو شاعر در بیان عناصر عرفانی و انسانی مانند خودشناسی و عشق، وامدار عرفان کلاسیک اسلامی­اند. عرفان جبران، بر­گرفته از روح تصوف شرقی، با صبغه­هایی از "­کتاب مقدس­" و متاثر از ادبیات غرب و شخصیت عیسی(ع) است؛ حال آن­که سهراب سپهری متاثر از تصوف هند و ایرانی با پس زمینه­ای از ناتورالیسم و متمایل به مکتب انسان­مدارانه بودایی می­باشد.

Keywords:

انسان شناسی عرفانی , سهراب سپهری , جبران خلیل جبران